Obowiązek opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych obejmuje wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem podlegających określonym w ustawie zwolnieniom i włączeniom. Ponadto warto pamiętać, że z zasady opodatkowaniu nie podlegają wszystkie dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Przychodami, z pewnymi wyjątkami (np. dotyczącymi działalności gospodarczej) są otrzymane lub postawione do dyspozycji w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Obowiązki społeczne też generują przychody
Jednym ze źródeł przychodów, podlegających opodatkowaniu jest działalność wykonywana osobiście. Zalicza się do niej między innymi przychody otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek.
Przepisy prawa podatkowego, nie określają wprost zakresu, w jakim należy rozumieć pojęcie „obowiązków społecznych i obywatelskich”. W indywidualnych interpretacjach podatkowych można spotkać pogląd, iż za pełnienie obowiązków obywatelskich i społecznych uznaje się wykonywanie czynności i zadań związanych z pełnieniem funkcji publicznych i państwowych. Można, zatem założyć, że są to czynności związane z uczestniczeniem obywateli w sprawowaniu władzy publicznej zarówno wykonawczej (np. w radzie osiedla), sądowniczej (np. ławnicy), jak i ustawodawczej. Pojęcie obowiązków społecznych i obywatelskich, obejmuje swoim zakresem również określone funkcje wykonywane w ramach organizacji pozarządowych, o charakterze społecznym, w tym również wolontariatu (interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 lipca 2010 r., nr ITPB1/415-402/10/PST). Nie bez znaczenia wydaje się, zatem fakt, iż ich wypełnieniu często, choć nie zawsze, dochodzi do wypłaty pewnych kwot z różnych tytułów, np. wynagrodzenia, zwrotów kosztów wykonywanych rozmów telefonicznych, kosztów dojazdu, jak również finansowania szkoleń, które z zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Oznacza to, że przychód uzyskiwany w związku z wypełnianiem funkcji społecznych z zasady podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ze względu na to, płatnicy podatku są zobowiązani do pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób, którym wypłacają wynagrodzenie w związku z dokonywaniem powyższych funkcji. .
Zwolnienie przedmiotowe do kwoty 2 280 zł miesięcznie
Warto jednak pamiętać, że pomimo powszechności obowiązku opodatkowania, przepisy prawa podatkowego przewidują od powyższej zasady istotny wyjątek. Z konieczności opodatkowania podatkiem dochodowym zostały zwolnione diety, jak również kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich – do wysokości nieprzekraczającej kwoty 2 280 zł miesięcznie.
Oznacza to, że aby podatnik mógł skorzystać z powyższego zwolnienia, wypłacone świadczenie musi spełniać łącznie dwa warunki:
• stanowić formę diety lub zwrotu poniesionych kosztów oraz
• musi być wypłacone osobom wykonującym czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich.
Elżbieta Węcławik, Tax Care
Małgorzata Jawińska, księgowa Tax Care
