Zagadnienia związane z pobieraniem i wysokością opłaty miejscowej reguluje Ustawa z dnia 12 stycznia 1991r. o podatkach i opłatach lokalnych ( Dz. U. z 2010r., Nr 95, poz.613 ze zm.). oraz Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2007r. w sprawie warunków, jakie powinna spełniać miejscowość, w której można pobierać opłatę miejscową (Dz. U. z 2007r, Nr 249, poz. 1851)
Za minimalne warunki klimatyczne uznaje się zachowanie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia ludzi lub dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych, określonych w przepisach o ochronie środowiska. Minimalne warunki krajobrazowe oznaczają z kolei występowanie na terenie gminy, na obszarze której położona jest miejscowość, jednego z elementów środowiska przyrodniczego istotnych dla wypoczynku lub jednego z walorów krajoznawczych. Elementami środowiska przyrodniczego, istotnymi dla wypoczynku są:
- szata roślinna czyli lasy, użytki rolne, zajmujące łącznie ponad 80 % powierzchni gminy,
- wody przybrzeżne, morskie wody wewnętrzne, śródlądowe wody powierzchniowe,
- wody w kąpieliskach spełniające wymagania określone w przepisach prawa wodnego,
- urozmaiconą rzeźbę teren czyli wyżyny i góry.
Za walory krajoznawcze uznaje się osobliwości fauny lub flory, skałki lub grupy skał, wąwozy, doliny lub przełomy rzeczne, wodospady, źródła lub wywierzyska, jaskinie lub groty, głazy narzutowe lub głazowiska, parki zabytkowe, zbiory przyrodnicze, ogrody botaniczne lub ogrody zoologiczne, punkty widokowe, parki narodowe, parki krajobrazowe lub rezerwaty przyrody, rezerwaty archeologiczne, skanseny lub ośrodki twórczości ludowej, zabytki architektury lub budownictwa, zbiory artystyczne, muzea, obiekty historyczno-wojskowe, miejsca martyrologii, zabytki działalności gospodarczej lub techniki oraz imprezy kulturalne.
Istnienie w miejscowości odpowiedniej bazy noclegowej w obiektach hotelarskich i innych obiektach, w których mogą być świadczone usługi hotelarskie oznacza spełnienie minimalnych warunków umożliwiających pobyt w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych.
Opłaty miejscowej nie pobiera się:
- pod warunkiem wzajemności – od członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca pobytu stałego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- od osób przebywających w szpitalach,
- od osób niewidomych i ich przewodników,
- od podatników podatku od nieruchomości z tytułu posiadania domów letniskowych położonych w miejscowości, w której pobiera się opłatę miejscową albo uzdrowiskową,
- od zorganizowanych grup dzieci i młodzieży szkolnej.
Rada gminy może wprowadzać inne niż wyżej wymienione zwolnienia.
Gmina ustalając corocznie wysokość opłat lokalnych musi brać pod uwagę ich maksymalną wysokość podawaną przez Ministra Finansów. Maksymalna dzienna stawka opłaty miejscowej w miejscowościach o korzystnych właściwościach klimatycznych i walorach krajobrazowych wynosi 1,99 zł (w 2012r. będzie to kwota 2,08 zł), natomiast maksymalna dzienna stawka opłaty miejscowej w miejscowościach o statusie obszaru ochrony uzdrowiskowej wynosi 2,84 zł (w 2012r. – 2,96 zł). W założeniu opłaty miejscowe powinny być przeznaczone na cele turystyczne.
