Moment powstania obowiązku podatkowego
Ustawa stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Jeżeli okolicznością, od której jest uzależniony obowiązek podatkowy, jest istnienie budowli albo budynku lub ich części, obowiązek podatkowy powstaje z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym budowa została zakończona albo w którym rozpoczęto użytkowanie budowli albo budynku lub ich części przed ich ostatecznym wykończeniem (zob. art. 6 ust. 1 i 2 u.p.o.l.).
Obowiązek podatkowy w przypadku nowo wybudowanego budynku
W myśl argumentacji prezentowanej przez judykaturę stan "istnienia" budynku lub budowli, o którym mowa w art. 6 ust. 2 u.p.o.l., jest stanem obiektywnym – nie jest on zależny od właściwości podmiotu władającego danym obiektem. Jak wskazuje się, ustawodawca, włączając do systemu prawa normę zawartą w wymienionym przepisie, kierował się potrzebą stworzenia mechanizmu ulgowego traktowania na gruncie podatkowym nowo powstałych budynków i budowli. Polega on na odroczeniu momentu powstania obowiązku podatkowego do 1 stycznia roku następującego po roku, w którym powstał dany obiekt. W świetle tych uwag zasadną jawi się teza, iż unormowanie z art. 6 ust. 2 u.p.o.l. powiązano z właściwością budynków i budowli, którą jest ich powstanie – zaistnienie (istnienie). Płynie z tego wniosek, że ulgowe traktowanie podatkowe powinno mieć miejsce przy wszystkich budynkach, które odznaczają się cechą "nowości", bez względu na to, kto będzie nimi władał (wytwórca, czy też pierwszy nabywca). Konstrukcja podatku od nieruchomości ma charakter majątkowy (rzeczowy) i skupia się na samej własności lub posiadaniu gruntów, budynków i budowli, czy użytkowaniu wieczystym gruntów (por. uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2014 r., sygn., akt: II FSK 1025/12).
Budynek nowy a budynek przeznaczony do remontu
Dla niniejszych rozważań ważną kwestią jest to, aby odróżnić budynki nowo wybudowane od tych, które przeznaczone są do remontu. Remont, nawet bardzo gruntowny, nie może uzasadniać przyjęcia, że doszło do powstania budynku „nowego” czy „nowo wybudowanego”.
Zgodnie z przywoływanym już orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie budowy budynku nie można utożsamiać z adaptacją lub remontem już istniejącego obiektu. Stan techniczny nie ma wpływu na wymiar podatku od nieruchomości. Przepisy prawa podatkowego uzależniają opodatkowanie budynków od określonego stanu faktycznego (zakończenia budowy lub rozpoczęcia użytkowania przed ostatecznym wykończeniem budynków), a nie stanu technicznego. Wynika to wprost z art. 6 ust. 2 u.p.o.l., który w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego odwołuje się do zakończenia budowy oraz rozpoczęcia użytkowania budynku lub budowli (lub ich części) przed ich ostatecznym wykończeniem. Ratio legis art. 6 ust. 2 u.p.o.l. dotyczy zatem właściwości budynków i budowli, jaką jest ich powstanie – zaistnienie, czy też mówiąc językiem przepisu – "istnienie" (por. uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2014 r., sygn., akt: II FSK 1025/12).
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 1, art. art. 6 ust. 1, art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 849 ze zm.).
Orzecznictwo
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2014 r., sygn., akt: II FSK 1025/12 (tekst orzeczenia dostępny jest w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
