Ponieważ nie zawsze stopień rozwoju nieletnich odpowiada ich wiekowi sprawca czynu może wykazać, że z uwagi na niedostateczne rozwinięcie umysłowe nie można przypisać im winy. W takim wypadku poszkodowany może również domagać się naprawienia szkody od rodziców lub opiekunów. Zagadnienia z tym związane reguluje Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r., Nr 16, poz. 93 ze zm.).
Osoby zobowiązane do nadzoru nie muszą go jednak przez cały czas wykonywać osobiście i zwolnią się od odpowiedzialności jeśli oddadzą podopiecznego pod nadzór innej osoby lub instytucji starannie wybranej.
Oznacza to, że rodzice nie ponoszą odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez małoletnie dzieci w czasie, gdy znajdowały się one pod opieką nauczyciela w szkole, czy wychowawcy na koloniach.
Obowiązek nadzoru może wynikać też z umowy, nawet jednorazowej, krótkotrwałej czy nieodpłatnej. Taką odpowiedzialność może więc ponieść sąsiadka, która grzecznościowo zgodziła się zaopiekować dzieckiem oraz opiekunka wynajęta do dziecka. Rodzice lub opiekunowie nie zostają zwolnieni jednak od odpowiedzialności odszkodowawczej wówczas, gdy powierzyli dziecko opiece starszego rodzeństwa, które nie ukończyło jeszcze 18 roku życia. Odpowiedzialności za czyny małoletniego dziecka nie poniesie także rodzic, który został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub którego władza została ograniczona a dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej. Zwolniony od odpowiedzialności jest również rodzic, wobec którego wykonywanie władzy rodzicielskiej zostało na mocy wyroku rozwodowego ograniczone do określonych czynności a w chwili wyrządzenia szkody dziecko nie pozostawało pod jego opieką. Mimo iż małoletniemu nie można przypisać winy, to jednak jego działanie musi mieć charakter bezprawny. Zobowiązany do nadzoru nie poniesie więc odpowiedzialności w przypadku, gdy osoba nadzorowana wyrządza szkodę działając w obronie koniecznej, stanie wyższej konieczności, czy innych sytuacjach, wykluczających uznanie jej zachowania za bezprawne.
Osoba sprawując nadzór lub pieczę ma prawo bronić się, tzn. wskazać, że czyniła zadość obowiązkowi nadzoru albo, że szkoda powstałaby również wówczas, gdyby starannie wykonywała nadzór.
Poszkodowany ma prawo wystąpić z roszczeniem o naprawienie szkody. Musi on wykazać szkodę i jej wysokośc oraz związek przyczynowy między działaniem sprawcy a szkodą a w szczególności wskazać dowody na to, że nadzór nie był w sposób właściwy wykonywany albo brak było nadzoru. W sytuacji gdy poszkodowany nie będzie mógł uzyskać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody od osób do tego zobowiązanych a dziecko ma pewien majątek, to naprawienia szkody można żądać od dziecka. Sytuacja taka zachodzi wówczas, gdy z okoliczności a zwłaszcza z porównania stanu majątku osoby pokrzywdzonej i sprawcy wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.
Ponieważ odpowiedzialność rodziców może wiązać się z poważnymi obciążeniami finansowymi warto zastanowić się nad wykupieniem ubezpieczenia OC w życiu prywatnym. Takie ubezpieczenie jest najczęściej oferowane jest jako dodatkowe ubezpieczenie do ubezpieczenia domów i mieszkań, za stosunkowo niewysoką opłatę. Ponieważ ubezpieczalnie oferują różne zakresy takich ubezpieczeń przed podpisaniem umowy należy oczywiście dokładnie przeczytać ogólne warunki ubezpieczenia, aby wybrać najbardziej korzystny wariant.
