Wypadek, jak również fakt zaistnienia innego negatywnego zdarzenia, często skutkuje nagłą potrzebą posiadania dodatkowych środków pieniężnych, pozostających do dyspozycji ubezpieczonego niemalże od razu. Jednym ze sposobów pozwalającym na zgromadzenie odpowiedniej kwoty jest wypłata odszkodowania, przewidzianego w umowie ubezpieczeniowej.Przez umowę ubezpieczenia rozumie się umowę, na podstawie której ubezpieczyciel zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie negatywnego w skutkach zdarzenie, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Warto w tym miejscu podkreślić, że świadczenie zakładu ubezpieczeń może polegać na zapłacie:
• określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku – dotyczy ubezpieczeń majątkowych;
• umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej – przy ubezpieczeniu osobowym.
Analizując to zagadnienie na gruncie przepisów prawa podatkowego, warto podkreślić, że wydatki, ponoszone w związku z finansowaniem składek na ubezpieczenie na życie pracowników wydają się pozostawać w uzasadnionym związku z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów, osiąganych między innymi na skutek ich aktywności zawodowej.
Ujęte w katalogu wyłączeń z możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów
Niestety, przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a dokładniej zapis art. 23 ust 1 pkt 57, jasno wskazuje, że składki opłacane przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników z zasadny nie stanowią kosztu uzyskania przychodów. Od tej zasady istnieje jednak wyjątek. W niektórych przypadkach, koszty ubezpieczenia obejmujące swoim zakresem ściśle określone rodzaje ryzyka mogą zmniejszyć wartość podstawy opodatkowania, od której naliczana jest wartość podatku.
Rodzaj ryzyka ma znaczenie
Podstawowym kryterium, pozwalającym na zaliczenie składek na ubezpieczenie do kosztów podatkowych przedsiębiorstwa, jest rodzaj ryzyka, którego dotyczy umowa ubezpieczenia. Kosztem uzyskania przychodów mogą być bowiem jedynie opłacone przez pracodawcę na rzecz pracowników składki ubezpieczeniowe, wymienione w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej.
Mianowicie wyszczególnione w:
1) dziale I, obejmującym swoim zakresem ubezpieczenie na życie, a więc:
• ubezpieczenie na życie;
• ubezpieczenie na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;
• ubezpieczenie wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem powyższych;
2) dziale II, wskazującym pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe:
• ubezpieczenia wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (świadczenie jednorazowe, świadczenia powtarzające się, połączone świadczenie jednorazowe
i powtarzający się, przewóz osób)
• ubezpieczenia choroby (świadczenia jednorazowe, świadczenia powtarzające się, świadczenia kombinowane).
Dodatkowe warunki
To jednak nie wszystko. Pracodawca, który chce bezpiecznie zaliczyć koszty opłaconych składek
na wskazane ubezpieczenia, powinien pamiętać, że konieczne jest spełnienie dodatkowych warunków. Przede wszystkim należy podkreślić, że uprawnionym do otrzymania świadczenia z tytułu umowy ubezpieczenia nie może być sam pracodawca. Ponadto, umowa ta w okresie 5 kolejnych lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, musi wykluczać:
• wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
• możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
• wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.
Dopiero po spełnieniu wszystkich powyższych warunków, dotyczących zarówno określonego rodzaju ryzyka, jak i umowy ubezpieczenia, pracodawcy może zaliczyć wydatki ponoszone w związku z opłacanymi składkami na ubezpieczenia pracowników do kosztów podatkowych firmy.
Elżbieta Węcławik, Tax Care
Małgorzata Jawińska, księgowa Tax Care
