Czym jest opłata publiczna?
Według literatury prawa podatkowego opłata publiczna stanowi świadczenie odpłatne, tj. takie, z którym wiązać należy wzajemne świadczenie ze strony podmiotu publicznoprawnego na rzecz wnoszącego opłatę. Wnoszący opłatę może wystąpić z roszczeniem o wzajemne świadczenie państwa na swoją rzecz. Odpłatność zakłada wzajemność świadczenia, ale już niekoniecznie jego równowartość. Opłaty publiczne są rodzajem dochodów publicznych, którym przypisuje się niewielkie znaczenie fiskalne, co nie daje podstaw do rezygnacji z tej formy dochodów publicznych. Dochody z opłat publicznych są dochodami gmin (por. J. Gliniecka, Pojęcie opłaty publicznej, (w:) Prawo podatkowe pod red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2010, C. H. Beck, s. 3-4).
W związku z powyższymi rozważaniami należy podnieść, iż niekonsekwentnie ustawodawca używa omawianego terminu oznaczając nim podatek od posiadania psa. Termin „opłata” jest adekwatny np. w przypadku opłaty targowej, gdzie państwo – niejako w zamian za uiszczenie podatku – często udostępnia miejsce (grunt) potrzebne handlującym do prowadzenia sprzedaży. W przypadku opłaty od posiadania psa ciężko jest wyodrębnić jakiekolwiek świadczenie ze strony państwa względem posiadaczy psów. Ciężko jest też wyodrębnić jakiekolwiek roszczenie ze strony posiadaczy psów wobec państwa z tytułu uiszczenia tego podatku. De lege ferenda zatem należy postulować o zmianę nazewnictwa w tym zakresie.
Od kogo pobiera się opłatę od posiadania psa?
Zgodnie z przepisem art. 18a ust. 1 u.p.o. l. rada gminy może wprowadzić opłatę od posiadania psów. Opłatę pobiera się od osób fizycznych posiadających psy.
W myśl ustępu drugiego omawianego przepisu opłaty od posiadania psów nie pobiera się od:
- członków personelu przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych oraz innych osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych, jeżeli nie są obywatelami polskimi i nie mają miejsca stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej – pod warunkiem wzajemności;
- osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – z tytułu posiadania jednego psa;
- osób niepełnosprawnych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – z tytułu posiadania psa asystującego;
- osób w wieku powyżej 65 lat prowadzących samodzielnie gospodarstwo domowe – z tytułu posiadania jednego psa;
- podatników podatku rolnego od gospodarstw rolnych – z tytułu posiadania nie więcej niż dwóch psów.
Maksymalna stawka opłaty
Zgodnie z przepisem art. 19 pkt 1 lit. f u.p.o.l. stawka opłaty od posiadania psów nie może przekroczyć 121.01 zł rocznie od jednego psa.
Kwota powyższa pochodzi z obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 7 sierpnia 2013 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2014 r. ogłoszonego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski” (M.P. 2013.724).
Zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie określa każdorazowo rada gminy (por. art. 19 pkt 1 u.p.o.l.)
Meritum opłaty od posiadania psa
Każda osoba fizyczna, posiadająca psy (niezależnie od wieku), jest podatnikiem tego podatku. Jeżeli osoba taka przekroczyła 65 rok życia, pozostaje ona nadal podatnikiem tego podatku, ale od takiej osoby tego podatku nie pobiera się. Podmiotem (podatnikiem) podatku od posiadania psów jest osoba fizyczna, posiadająca psa. Przedmiotem podatku (opodatkowania) zaś jest posiadanie psa (por. uzasadnienie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 29 listopada 2006 r., sygn. akt: I SA/Po 780/06).
Ważne jest także to, że wprowadzenie omawianej opłaty jest jedynie możliwością gminy (nie obowiązkiem), w związku z czym w gestii poszczególnych gmin leży decyzja co do zobowiązania obywateli w tej mierze.
Podstawa prawna
Art. 18a, art. 19 pkt 1 lit. f, art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 849 ze zm.).
Pkt 4 lit. e obwieszczenia Ministra Finansów z dnia 7 sierpnia 2013 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2014 r. (Monitor Polski 2013.724).
Orzecznictwo
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 29 listopada 2006 r., sygn. akt: I SA/Po 780/06 (tekst orzeczenia dostępny jest w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Literatura
H. Dzwonkowski (red.), Prawo podatkowe, Warszawa 2010, C. H. Beck.
