Przedsiębiorcy, którzy inwestują w środki trwałe, muszą pamiętać, że takich inwestycji nie mogą z zasady zaliczyć jednorazowo do kosztów uzyskania przychodu, ale muszą je rozłożyć w czasie, dokonując odpisów amortyzacyjnych. Wyjątek stanowią środki trwałe, których wartość początkowa nie przekracza 3 500 zł. W ich przypadku wydatki na zakup stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania do używania.
Środek trwały to zarówno budynki, jak i maszyny, urządzenia, środki transportu, ale też inne przedmioty. Decyduje przewidywany okres używania i przeznaczenie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli zakupione rzeczy firma zamierza używać dłużej niż rok, będą one środkami trwałymi.
Amortyzacji dokonuje się co do zasady od wartości początkowej środków trwałych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym te środki wprowadzono do ewidencji. Inaczej jednak przebiega amortyzacja, gdy jej przedmiotem jest środek trwały używany sezonowo. Z taką sytuacją mają styczność przede wszystkim firmy, które podczas wakacji lub ferii zimowych wynajmują sezonowy sprzęt, np. wypożyczalnie motorówek lub innego sprzętu wodnego (w okresie zimowym wypożyczalnie nart), przyczep kampingowych, smażalnie ryb czy punkty sprzedaży pamiątek, aktywujące swoją działalność tylko na kilka miesięcy.
Odpisy amortyzacyjne tylko w wakacje
Jeżeli więc przedsiębiorca używa środków trwałych na przykład tylko w okresie wakacyjnym i inwestuje w droższe rzeczy, o wartości przekraczającej 3,5 tys. zł, to rozliczenia w kosztach musi dokonać stopniowo poprzez odpisy amortyzacyjne. Odpisów amortyzacyjnych należy jednak dokonać tylko w okresie ich wykorzystywania. Co ważne, ten sposób amortyzacji nie jest uzależniony od zawieszenia działalności w pozostałych miesiącach. Decydujące znaczenie ma okres wykorzystania danego środka trwałego. W tym przypadku wysokość odpisu miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku. Wybór jednego z powyższych sposobów ustalania miesięcznego odpisu amortyzacyjnego należy do podatnika.
… ale z tą samą sumą
Fakt, że przepisy podatkowe dopuszczają amortyzację środków trwałych wykorzystywanych sezonowo jedynie w okresie ich używania, nie skutkuje jednak tym, że roczna kwota odpisów będzie niższa niż w przypadku dokonywania ich co miesiąc. W przypadku wyboru pierwszej metody (czyli podzielenia rocznej wartości odpisów przez liczbę miesięcy, w których środek trwały jest wykorzystywany) wartość każdego z odpisów będzie wyższa, lecz ich suma będzie równa kwocie odpisów rocznych, „przysługujących" danemu środkowi trwałemu.
Przykład: Sezon wynajmu pokoi w pensjonacie trwa 6 miesięcy (od maja do października). Ustalając wartość odpisów amortyzacyjnych pierwszym sposobem, to znaczy przez podzielenie kwoty odpisów amortyzacyjnych właściwej dla całego roku (12 000 zł) przez liczbę miesięcy w sezonie (6), przedsiębiorca otrzymuje wartość odpisu amortyzacyjnego, przysługującą na jeden miesiąc w sezonie:
12 000 zł : 5 = 2 000 zł.
Jest to kwota, którą można zaliczyć w koszty przez 6 kolejnych miesięcy, stanowiących okres wykorzystania pensjonatu (6 x 2 000 zł = 12 000 zł). Oznacza to, że po zsumowaniu kwot odliczanych na przełomie całego sezonu, podatnik uzyskuje pełną wartość amortyzacji dla całego roku podatkowego.
Każdy środek trwały z innym rodzajem amortyzacji
Co ważne, ten sposób amortyzacji nie jest uzależniony od zawieszenia działalności gospodarczej w pozostałych miesiącach. Decydujące znaczenie ma okres wykorzystania danego środka trwałego. Oznacza to, że przedsiębiorca, który obok np. wynajmu sprzętu wodnego prowadzi inną działalność, w której wykorzystuje inne środki trwałe w sposób ciągły, dokonuje ich amortyzacji według metody liniowej (lub innej dobranej dla tego środka trwałego np. degresywnej lub jednorazowej).
Katarzyna Rola-Stężycka, Tax Care
