Fiskus pozwala na odliczenie od dochodu darowizn na szlachetne cele, ale pod pewnymi warunkami. Jednym z nich jest limit takich odliczeń – osoby fizyczne mogą odliczyć darowizny do 6% wykazywanego przez nich w zeznaniu dochodu, natomiast osoby prawne – nawet do 10% (przy czym do limitu wlicza się także darowizny na cele krwiodawstwa i kultu religijnego). Poza tym darowizna musi zostać przekazana na cele w skazane w ustawie o działalności użytku publicznego i wolontariacie, na przykład na pomoc społeczną, działania charytatywne, ochronę i promocję zdrowia, wypoczynek dzieci i młodzieży czy upowszechnianie kultury fizycznej lub sportu. Dla fiskusa ważne jest również, kto jest obdarowanym. Generalnie darowiznę można przekazać na rzecz organizacji pozarządowych prowadzących działalność pożytku publicznego – osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadajacych osobowości prawnej, nienależących do sektora finansów publicznych i niedziałających w celu osiągnięcia zysku. Ustawa o PIT nie pozwala natomiast na odliczenie darowizny przekazywanej osobom fizycznym.
Darowizna z poleceniem
W niektórych sytuacjach będzie to jednak możliwe. Do instytucji użytku publicznego należą bowiem także fundacje. W sytuacji, gdy przekazujemy pieniądze fundacji, zaznaczając jednocześnie na przykład w opisie do przelewu, że mają trafić do konkretnej osoby znajdującej się pod opieką fundacji, możemy skorzystać z odliczenia. To tzw. darowizna z poleceniem, regulowana przez art. 893 kodeksu cywilnego, w myśl którego darczyńca może nałożyć na obdarowanego (w tym wypadku fundację) obowiązek oznaczonego działania, nie czyniąc nikogo wierzycielem. Urzędy skarbowe nie kwestionują odliczeń związanych z darowizną z poleceniem, stosując się do pisma Ministerstwa Finansów (nr PO 2/BKO/AŁ-1030/652/97), które stwierdziło, że: „fakt umieszczenia w umowie darowizny polecenia nie zmienia charakteru ani rodzaju umowy. A zatem nie ma to wpływu na pozbawienie możliwości odliczania od podstawy opodatkowania darowizn”. Na takie stanowisko Ministerstwa Finansów powołała się w interpretacji na przykład Izba Skarbowa w Gdańsku (BI/005/0883/03), stwierdzając jednocześnie, że „gdy darczyńca ofiarował określoną sumę pieniężną osobie prawnej i polecił przeznaczenie tej sumy na sfinansowanie operacji wskazanego przez siebie dziecka, to obdarowanym jest w dalszym ciągu osoba prawna”.
Trzeba wskazać osobę z imienia i nazwiska
Co to oznacza w praktyce? Jeśli w ubiegłym roku przekazaliśmy na konto fundacji darowiznę, wspierając tym samym finansowo pozostające pod opieką tejże fundacji na przykład dziecko koleżanki z pracy, można taką darowiznę odliczyć o dochodu, pod warunkiem jednak, że przekazując fundacji pieniądze wyraźnie zaznaczyliśmy, że mają one trafić do właśnie do tej wskazanej przez nas z imienia i nazwiska osoby. Z takich odliczeń mogą skorzystać także inni członkowie rodziny lub znajomi, którzy wspierali naszego chorego ojca lub niepełnosprawne dziecko przy pomocy darowizny z poleceniem. Należy jednak pamiętać, że darowizny tego typu, przekazane w 2012 r., będzie można odliczyć od dochodu dopiero w zeznaniu rocznym składanym w 2013 roku.
Kilkusetzłotowe oszczędności na podatku
Ile można zaoszczędzić na podatku, przekazując darowiznę na szlachetny cel? Roczny dochód w wysokości na przykład 65 tys. zł można maksymalnie pomniejszyć o 3900 zł (65 tys. x 0.06), co oznacza, że przy wykorzystaniu pełnego limitu zobowiązanie wobec fiskusa zmniejsza się o ponad 700 zł (kwota odliczenia od dochodu pomnożona przez 18-proc. stawkę podatku dochodowego). Uwaga, darowizna pieniężna, by móc ją odliczyć, musi być udokumentowana przelewem na rachunek obdarowanego.
Agata Szymborska-Sutton, Tax Care
