Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r., 177, poz. 1054, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:
- przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
- zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
- świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Wspólne działania podatnika i jego kontrahenta, które mają na celu zachęcenie ich klientów do zakupu usług u jednego z nich przy wykorzystaniu produktu drugiego, nie stanowią wzajemnego świadczenia usług o charakterze odpłatnym w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Np. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 kwietnia 2008 r., sygn. akt I FSK 1788/07 orzekł, że w przypadku usług o złożonym charakterze (umów kooperacyjnych) należy uwzględniać podstawowy cel wynikający z takich porozumień gospodarczych, a nie dokonywać wyodrębniania poszczególnych czynności służących realizacji tego celu dla potrzeb podatkowych w sposób oderwany od ich sensu gospodarczego. Celem kooperacji jest uzyskanie poprzez oddzielne, lecz skoordynowane i wspólne działania partnerów, określonego rezultatu, o korzystnym dla nich wymiarze ekonomicznym, np. zachęcenie jak największej ilości wspólnych klientów partnerów do dokonania zakupów usług u jednego z nich. Działań takich dla celów podatku od towarów i usług nie można więc oceniać jednostkowo.
W przypadku wspólnego programu marketingowego dwóch podmiotów nie dochodzi do wzajemnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ nie da się ich racjonalnie wycenić. Ponadto w przedsięwzięciu takim nie chodzi o wzajemne świadczenie usług pomiędzy uczestnikami działań kooperacyjnych, gdyż nie z tych działań osiągają konkretne korzyści, lecz z osiągnięcia wspólnego celu podjętej współpracy nakierowanej na korzystne dla nich zachowanie osób trzecich (konsumentów obu kontrahentów).
W konsekwencji stwierdzić należy, że wspólne działania przedsiębiorcy i jej kontrahenta, których celem jest zachęcenie ich klientów do zakupu usług u jednego z nich przy wykorzystaniu produktu drugiego, nie stanowią wzajemnego świadczenia usług o charakterze odpłatnym w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
