Samochody stanowiące majątek przedsiębiorstwa, podlegają z zasady amortyzacji, czyli rozliczeniu zakupu w kosztach podatkowych w czasie. Wartość odpisów amortyzacyjnych ustalana jest według stawek, określonych w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych, stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przyjmuje się, że wartość ta wynosi 20%. W konsekwencji, czas potrzebny do pełnego rozliczenia w kosztach podatkowych wydatku poniesionego na nabycie samochodu osobowego, ujętego w ewidencji środków trwałych przedsiębiorstwa, wynosi 60 miesięcy czyli 5 lat.
Podwyższona stawka amortyzacji
Niekiedy zdarza się jednak, że wartość samochodu, wykorzystywanego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, spada znacznie szybciej. W takim przypadku przepisy prawa podatkowego przewidują możliwość skrócenia okresu amortyzacji poprzez podwyższenie stawki amortyzacji.
Jedną z takich sytuacji są pojazdy używane bardziej intensywnie lub wymagające szczególnej sprawności technicznej. Przedsiębiorcom przysługuje prawo do podwyższenia podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych wartości przewidzianych dla maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku
do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej. Należy przy tym podkreślić, że korekta stawki może nastąpić jedynie poprzez przemnożenie właściwej stawki amortyzacji, przez właściwy współczynnik.
Dla samochodów używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej, maksymalna wartość współczynnika wynosi 1,4.
Roczny przebieg pojazdu wyznacznikiem, iż samochód jest używany bardziej intensywnie
Niestety przepisy prawa podatkowego nie definiują, jakie warunki pozwalają na zaklasyfikowanie danego środka trwałego do używanego bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych. Takie wyjaśnienie istnieje w odniesieniu do maszyn, czy środków transportu wymagających szczególnej sprawności technicznej.
Przez maszyny, urządzenia i środki transportu wymagające szczególnej sprawności technicznej, o których mowa w art. 22i ust. 2 pkt 2 ustawy, rozumie się te obiekty, które używane są w pracy na trzy zmiany, mimo że nie działają ze swej istoty w ruchu ciągłym, używane w warunkach terenowych, w warunkach leśnych, pod ziemią lub innych wskazujących na bardziej intensywne zużycie.
Konieczne jest więc ustalenie w pierwszej kolejności, jakie zasady korzystania z samochodów osobowych można uznać za przeciętne.
Najczęściej używanym w praktyce wyznacznikiem intensywności wykorzystania pojazdu jest przebieg roczny. Analiza publikacji w prasie motoryzacyjnej, danych firm ubezpieczeniowych, jak również informacji dotyczących ofert sprzedaży pojazdów na rynku wskazuje, że samochody w Polsce przejeżdżają przeciętnie około 30 000 km rocznie. W związku z powyższym, zasadnym wydaje się przyjęcie założenia, że w przypadku, gdy roczny przebieg pojazdu jest wyższy, np. przekracza 50 000 km, to jest on eksploatowany w sposób bardziej intensywny niż przeciętnie, co w konsekwencji pozwala na zastosowanie podwyższonej stawki amortyzacji. Stanowisko to zostało potwierdzone w indywidualnej interpretacji podatkowej z 17 stycznia 2012 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPB3/423-992/11-2/JD).
Podwyższone odpisy amortyzacyjne tylko w okresie zwiększonego użytkowania
Istotnym wydaje się ponadto, aby podkreślić, że gdy są spełnione warunki, decyzja o zastosowaniu podwyższonej stawki amortyzacji zależy wyłącznie od preferencji przedsiębiorcy. Może on podwyższać stawki dla środków trwałych bądź rezygnować z ich stosowania począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego. Co ważne, prawo do zastosowania podwyższonej stawki amortyzacji samochodu z tytułu bardziej intensywnego używania pojazdu, przysługuje tylko w okresie, gdy pojazd był wykorzystywany ponad ogólnie przyjętą normę. W razie wystąpienia bądź ustania warunków uzasadniających podwyższenie stawki, ulega ona odpowiednio podwyższeniu albo obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające te zmiany.
Elżbieta Węcławik, Tax Care
Iwona Cackowska, księgowa Tax Care
