Resort finansów zaproponował wprowadzenie obowiązku wystawienia przez wierzyciela tytułu wykonawczego na oboje małżonków w dwóch przypadkach:
– gdy egzekucja ma być prowadzona w celu wyegzekwowania należności pieniężnej, za którą odpowiedzialność ponoszą małżonkowie z majątku wspólnego oraz z ich majątków osobistych;
– gdy egzekucja ma być lub jest prowadzona na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko zobowiązanemu pozostającemu w związku małżeńskim, który stanowiłby podstawę do prowadzenia egzekucji z majątku osobistego oraz majątku wspólnego małżonków w granicach odpowiedzialności, jaką, zgodnie z odrębnymi przepisami, ponoszą oni z tego majątku. W tym ostatnim przypadku konieczne jest przyznanie małżonkowi prawa zgłoszenia sprzeciwu w sprawie prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka w celu zapewnienia ochrony małżonkowi zobowiązanego. Sprzeciw powinien określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem sprzeciwu oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. Organem uprawnionym do rozpoznania sprzeciwu małżonka byłby wierzyciel, którego postanowienie stanowiłoby rozszerzenie zakresu podmiotowego tytułu wykonawczego. Sprzeciw małżonka wnoszony byłby do wierzyciela za pośrednictwem organu egzekucyjnego, który dokonał czynności egzekucyjnej skierowanej do majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, w terminie 14 dni od dnia uzyskania wiadomości o dokonaniu tej czynności, natomiast organ egzekucyjny obowiązany byłby przesłać sprzeciw małżonka zobowiązanego wierzycielowi w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania. Wierzyciel uprawniony byłby do uwzględnienia bądź oddalenia sprzeciwu małżonka zobowiązanego w drodze zaskarżalnego postanowienia. W przypadku oddalenia sprzeciwu wierzyciel uprawniony byłby do nadania klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka.
Uprawnienia do nadania w drodze zaskarżalnego postanowienia tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka powinny być także zagwarantowane wierzycielowi z urzędu, jeżeli cel egzekucji tego wymaga, np. w przypadku konieczności wystąpienia do sądu wieczystoksięgowego o ustanowienie hipoteki przymusowej na majątku wspólnym małżonków. Zaproponowano wyłączenie w tym postępowaniu przepisów regulujących wszczęcie postępowania oraz zapewniających stronie
udział w postępowaniu pierwszej instancji. Rozwiązanie to stanowiące odstępstwo od ogólnych zasad postępowania administracyjnego ma na celu uniemożliwienie małżonkowi zobowiązanego podjęcia działań, które prowadziłoby do bezskuteczności egzekucji.
Natomiast małżonkowi zobowiązanego przysługiwałoby prawo wniesienia zażalenia na postanowienie w sprawie nadania klauzuli, które powinno określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem zażalenia oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie. W sytuacji, gdy małżonek zobowiązanego skorzysta z prawa wniesienia sprzeciwu, niezbędne jest uregulowanie wpływu postępowania wszczętego sprzeciwem małżonka zobowiązanego na toczące się postępowanie egzekucyjne. Na wniosek wierzyciela lub małżonka zobowiązanego organ egzekucyjny uprawniony byłby do wstrzymania realizacji środka egzekucyjnego z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka do czasu wydania ostatecznego postanowienia w sprawie nadania klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego z ograniczeniem jego odpowiedzialności do tego majątku.
Wstrzymanie realizacji środka egzekucyjnego z majątku wspólnego powinno nastąpić także z mocy prawa w przypadku nieuzyskania przez organ egzekucyjny, w terminie 2 miesięcy od dnia jego przekazania wierzycielowi, ostatecznego postanowienia w przedmiocie zgłoszonego sprzeciwu małżonka. W przypadku, gdy sprzeciw małżonka zobowiązanego zostałby uwzględniony w drodze ostatecznego postanowienia, organ egzekucyjny obowiązany będzie uchylić czynności egzekucyjne skierowane do majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka. Ostateczne postanowienie o nadaniu tytułowi wykonawczemu klauzuli o skierowaniu egzekucji przeciwko małżonkowi zobowiązanego, z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku wspólnego, stanowić będzie rozszerzenie zakresu podmiotowego tego tytułu, na podstawie którego możliwe będzie zastosowanie również innych środków egzekucyjnych z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka.
