Co do zasady, spadkobierca będzie musiał od wartości spadku zapłacić podatek, jeśli jego wartość przekracza kwotę wolną od podatku. Wysokość kwoty wolnej zależy od stopnia pokrewieństwa przekazującego z nabywającym spadek. I tak dla osób należących do I grupy podatkowej limit wynosi 9637 zł, w przypadku II grupy podatkowej 7276 zł, a dla III grupy podatkowej 4902 zł. Opodatkowaniu podlega wartość nabytego majątku ponad te limity. Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.
Grupa I: małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa;
Grupa II: zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo
małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki);
Grupa III: pozostali nabywcy.
Co jednak ważne, zwolnieniu od podatku może jednak podlegać i cała wartość spadku w przypadku nabycia go od najbliższych.
Spadek po rodzicach bez podatku, ale trzeba zgłosić
Przy nabyciu rzeczy lub praw majątkowych w drodze spadku przez małżonka, zstępnych (dzieci, wnuków, prawnuków), wstępnych (rodziców, dziadków), pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę (tzw. grupa 0), nabywca może skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.
Warunkiem, który trzeba spełnić, aby skorzystać ze zwolnienia od podatku jest zgłoszenie (na formularzu SD-Z2) nabytych w drodze spadku składników majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego nabycie spadku albo zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Warto jednak pamiętać, że faktu nabycia majątku nie trzeba zgłaszać w ogóle, jeżeli wartość spadku nie przekracza 9637 zł.
Powrót do limitu, gdy spadek nie został zgłoszony
Co istotne, jeżeli spadkobierca nie zgłosi nabycia spadku we wskazanym powyżej terminie, wówczas spadek podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla I grupy podatkowej (czyli opodatkowana zostanie nadwyżka ponad 9637 zł). Innymi słowy opóźnienie w zgłoszeniu faktu nabycia spadku odbiera podatnikowi możliwość skorzystania z całkowitego zwolnienia od podatku, przez co możliwe, że będzie musiał od otrzymanego majątku zapłacić podatek.
Termin zapłaty
Obowiązek podatkowy w przypadku dziedziczenia powstaje z chwilą nabycia spadku. Podatnik jest zobowiązany do złożenia we właściwym urzędzie skarbowym w ciągu miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD -3) lub wspólnego zeznania podatkowego (SD -3 wraz z informacjami o pozostałych podatnikach SD -3/A). Do zeznania należy dołączyć dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Termin płatności podatku od spadków i darowizn wynosi 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość podatku.
Katarzyna Miazek, Tax Care
