Przede wszystkim jak najszybciej zgłosić do właściwego sądu swoje wierzytelności nie wnikając w obecną sytuację prawną kontrahenta. Zanim dokładnie wszystko posprawdzamy może okazać się, że postępowanie upadłościowe jest już praktycznie zamykane i stracimy szansę na zgłoszenie swoich wierzytelności.
Wierzytelność należy zgłaszać na piśmie w dwóch egzemplarzach dołączając do zgłoszenia oryginał lub poświadczony notarialnie dokument stwierdzający istnienie wierzytelności. W zgłoszeniu należy również podać:
-
Imię, nazwisko bądź nazwę wierzyciela, jego adres zamieszkania lub siedzibę jego firmy
-
Określenie wartości wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi oraz wartość wierzytelności niepieniężnej
-
Dowody stwierdzające istnienie wierzytelności
-
Kategorię do której wierzytelność ma zostać zaliczona (poniżej)
-
Zabezpieczenie związane z wierzytelnością lub sumą zabezpieczenia
-
W razie zgłoszenia wierzytelności, w stosunku do której upadły nie jest dłużnikiem osobistym, przedmiot zabezpieczenia, z którego wierzytelność podlega zaspokojeniu
-
Stan sprawy, jeżeli w sprawie wierzytelności toczy się postępowanie sądowe lub administracyjne
Po zgłoszeniu wierzytelności warto dowiedzieć się jaki typ upadłości dotknął naszego kontrahenta. Zgodnie z przepisami upadłość można ogłosić jako: upadłość likwidacyjną lub upadłość układową.
Upadłość układową sądy ogłaszają jeżeli istnieje jeszcze szansa na uratowanie firmy, a zwłaszcza kiedy istnieją przesłanki, że w ramach układu wierzyciele zostaną zaspokojeniu w znacznie wyższym stopniu niż w razie upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika. Cechą charakterystyczną dla układu jest ograniczenie roszczeń wierzycieli tzw. układ. Redukując swoje roszczenia wierzyciele dają drugą szanse upadłej firmie pozwalając jej na dalszą działalność i stopniową spłatę zmniejszonych zobowiązań.
Upadłość układowa może wiązać się z odebraniem zarządowi prawa do dysponowania majątkiem (wtedy wszystkie czynności prawne dotyczącego majątku upadłej spółki dokonane po ogłoszeniu upadłości są nieważne). Jeżeli upadłość nie wiąże się z odebraniem zarządowi prawa do dysponowania majątkiem – czynności prawne dotyczące majątku będą ważne. Warto zwrócić na tą różnicę uwagę ze względu na fakt, że między ogłoszeniem upadłości, a jej wpisaniem do KRS upływa trochę czasu i można w tym okresie przypadkowo podpisać jakąś umowę, która prawdopodobnie nie zostanie później spłacona.
Upadłość likwidacyjna jest prowadzona od samego początku z zamiarem wyprzedania majątku upadłej firmy i z uzyskanych w ten sposób funduszy, spłacenia możliwie największej liczby wierzycieli z zachowaniem hierarchii wierzycieli. Upadłość likwidacyjna jest ogłaszana w sytuacji, kiedy sąd nie znajduje podstaw do ogłoszenia upadłości układowej. Po ogłoszeniu upadłości likwidacyjnej majątkiem spółki zarządza syndyk.
W przypadku ogłoszenia upadłości z opcją układową, nie trzeba zgłaszać wierzytelności zabezpieczanych hipoteką, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub innym zapisem w księdze wieczystej lub rejestrze okrętowym. Również nie trzeba zgłaszać wierzytelności, których istnienie zostało poparte prawomocnym orzeczeniem sądowym lub administracyjnym wydanymi już po ogłoszeniu upadłości , wierzytelności wynikające z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby itp. jeżeli w dokumentach upadłego znajdują się tytuły egzekucyjne lub inne dokumenty stwierdzające istnienie tych zobowiązań.
Kategorie wierzytelności Przepisy przewidują ścisłą hierarchię zaspokajania roszczeń; po zaspokojeniu roszczeń z pierwszej kategorii, jeżeli coś zostanie z masy upadłościowej, zaspokaja się wierzycieli z kategorii drugiej. Jeżeli coś po zaspokojeniu kategorii drugiej zostanie, zaspokaja się kolejną 3 kategorię, a następnie 4 kategorię. Dlatego w zgłoszeniu należy podać, do której kategorii wierzytelność należy. W prawie (artykuł 342) następująco definiuje poszczególne kategorie:
-
kategoria pierwsza – koszty postępowania upadłościowego, należności z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe pracowników, należności ze stosunku pracy, należności rolników z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego za ostatnie dwa lata, renty należne za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, ciążące na upadłym zobowiązania alimentacyjne, należności powstałe wskutek czynności syndyka lub zarządcy, należności z zawartych przez upadłego przed ogłoszeniem upadłości umów wzajemnych, których wykonania zażądał syndyk lub zarządca, należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia masy upadłości oraz należności, które powstały z czynności upadłego dokonanych za zgodą nadzorcy sądowego
-
kategoria druga – podatki, inne daniny publiczne oraz niepodlegające zaspokojeniu w kategorii pierwszej, należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne należne za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości wraz z należnymi od nich odsetkami i kosztami egzekucji
-
kategoria trzecia – inne wierzytelności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w kategorii czwartej, wraz z odsetkami za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości, z odszkodowaniem umownym, kosztami procesu i egzekucji
-
kategoria czwarta – odsetki, które nie należą do wyższych kategorii w kolejności, w jakiej podlega zaspokojeniu kapitał, a także sądowe i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów.
