Kwestie związane z odbudową, remontem i rozbiórkami budynków zniszczonych w wyniku powodzi, wiatru, osunięcia ziemi lub działania innych żywiołów określają przepisy ustawy z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub odbudowanych w wyniku działania żywiołu (Dz.U. nr 84, poz. 906, z późn. zm.).
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 listopada 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r., nr 243, poz. 1623, z późn. zm.) zadania administracji architektoniczno-budowlanej wykonują następujące organy:
• starosta;
• wojewoda;
• Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.W myśl przepisów ustawy o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub odbudowanych w wyniku działania żywiołu nie trzeba zgłaszać do żadnego organ administracji architektoniczno-budowlanej remontu uszkodzonych w wyniku żywiołu:
1) obiektów liniowych, z wyjątkiem linii kolejowych,
2) budowli regulacyjnych na wodach oraz urządzeń wodnych,
3) obiektów budowlanych o kubaturze mniejszej niż 1000 m3 i nie wyższych niż 12 m nad poziomem terenu,
4) innych obiektów budowlanych wymienionych w art. 29 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane (np. wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, wiat i altan oraz przydomowych oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 25 m2 lub przydomowych oczyszczalni ścieków).
Pozwolenia na budowę nie wymaga odbudowa zniszczonych w wyniku działania żywiołu:
• obiektów liniowych, z wyjątkiem linii kolejowych o znaczeniu państwowym, określonych na podstawie ustawy o transporcie kolejowym,
• budowli regulacyjnych na wodach oraz urządzeń wodnych,
• obiektów budowlanych o kubaturze mniejszej niż 1000 m3 i nie wyższych niż 12 m nad poziomem terenu.
Obiektami liniowymi są linie kolejowe oraz drogi wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami przeznaczonymi do prowadzenia ruchu drogowego.
Zgłoszeniu do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej wymaga odbudowa: obiektów liniowych oraz obiektów budowlanych o kubaturze mniejszej niż 1000 m3 i nie wyższych niż 12 m nad poziomem terenu, z wyłączeniem obiektów gospodarczych i składowych, usytuowanych na działkach siedliskowych.
W zgłoszeniu, o którym mowa wyżej określa się zakres i sposób wykonania robót budowlanych oraz termin ich rozpoczęcia. Do zgłoszenia w razie potrzeby należy dołączyć szkice i rysunki. Zgłoszenia należy dokonać przed zamierzonym terminem rozpoczęcia robót budowlanych. Do wykonania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli w terminie 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej nie sprzeciwił się odbudowie w drodze decyzji.
Do użytkowania obiektu budowlanego, na odbudowę którego jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę lub zgłoszenie można przystąpić niezwłocznie po zawiadomieniu właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej o zakończeniu odbudowy.Organ administracji architektoniczno-budowlanej może nałożyć, w drodze decyzji, obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę określonego obiektu budowlanego lub wykonanie określonych robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, czyli obiektów liniowych oraz obiektów budowlanych o kubaturze mniejszej niż 1000 m3 i nie wyższych niż 12 m nad poziomem terenu, jeżeli ich realizacja może naruszać ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, inne przepisy prawa lub spowodować:
• zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia,
• pogorszenie stanu środowiska lub dóbr kultury,
• pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych,
• wprowadzenie, utrwalenie albo zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich. Do wniosku o pozwolenie na budowę dotyczącego obiektu budowlanego zniszczonego w wyniku działania żywiołu dołącza się projekt architektoniczno-budowlany oraz szkic usytuowania obiektu sporządzone w sposób, który nie narusza ustaleń aktów prawa miejscowego.
Do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę obiektu budowlanego dołączyć trzeba:
• zgodę właściciela obiektu,
• szkic usytuowania obiektu,
• opis zakresu i sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych,
• opis sposobu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia,
• w zależności od potrzeb, projekt rozbiórki obiektu.
Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę w zakresie odbudowy obiektu budowlanego właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej sprawdza m.in.: zgodność projektu architektoniczno-budowlanego albo projektu budowlanego z ustaleniami aktów prawa miejscowego, kompletność projektu architektoniczno-budowlanego albo projektu budowlanego oraz wykonanie projektu przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane.
Do zawiadomienia o zakończeniu odbudowy realizowanej na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę należy dołączyć:
• oryginał dziennika budowy,
• oświadczenie kierownika budowy o zgodności wykonanej odbudowy obiektu budowlanego z projektem architektoniczno-budowlanym, przepisami i obowiązującymi Polskimi Normami,
• protokoły badań i sprawdzeń,
• powykonawczą inwentaryzację geodezyjną.
Decyzję o pozwoleniu na budowę w zakresie odbudowy obiektu budowlanego wydaje się w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku i nadaje się jej rygor natychmiastowej wykonalności.
W przypadku zaistnienia żywiołu, prezesa Rady Ministrów, na podstawie danych przekazywanych przez właściwych wojewodów, uwzględniając rodzaj żywiołu oraz skutki przez niego wyrządzone, na okres nie dłuższy niż 24 miesiące, określa, w drodze rozporządzenia, gminy lub miejscowości, w których stosuje się szczególne zasady odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych, a także szczególne zasady zagospodarowania terenów oraz zasady i tryb nabywania nieruchomości, w związku z osunięciem ziemi. Ostatnie rozporządzenie prezesa Rady Ministrów w sprawie gmin, w których stosuje się szczególne zasady odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych poszkodowanych w wyniku działania żywiołu od maja do lipca 2012 r. zostało wydane w dniu 7 sierpnia 2012 r. (Dz.U. z 2012 r., poz. 907).Przepisy ustawy o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub odbudowanych w wyniku działania żywiołu regulują też kwestie związane z uchwalaniem przez gminy miejscowego planu odbudowy obiektów budowlanych w przypadku osunięć ziemi i związanych z nim zniszczeń i uszkodzeń budynków, jak też kwestie dotyczące wywłaszczana na rzecz gminy w celu realizacji miejscowego planu odbudowy i przyznawaniem właścicielom nieruchomości odszkodowań z tego tytułu.
Podstawa prawna:
• art. 80 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r., nr 243, poz. 1623, z późn. zm.).
• ustawa z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub odbudowanych w wyniku działania żywiołu (Dz.U. nr 84, poz. 906, z późn. zm.).
