Spis treści
Przepisy przewidują dwa rodzaje ulg – czyli odliczenia od podatku (tak działa np. ulga na dzieci) oraz odliczenia od dochodu. W tej ostatniej kategorii najbardziej popularna była ulga internetowa. I dlatego zapewne fiskus jakiś czas temu dokonał zmian w zasadach korzystania z tej ulgi, przez co dla ogromnej części podatników stała się ona niedostępna.
Odliczenie wydatków na Internet tylko przez 2 lata
Dobra wiadomość jest taka, że ulga internetowa pozwala obniżyć dochód podlegający opodatkowaniu o 760 zł. Jako że jest to limit indywidualny dla każdego podatnika, to w razie rozliczeń wspólnych małżonków wartość odliczenia może ulec podwojeniu. A więc mogą oni pomniejszych dochód o 1520 zł, o ile oczywiście wydali w ciągu roku taką kwotę na połączenie z siecią.
Ulga dotyczy wydatków na Internet w domu, czyli opłacenie stałego łącza, a także kwoty wydane na Internet mobilny oraz na korzystanie z dostępu do sieci np. w kawiarence internetowej. Liczy się tylko, aby dysponować dowodem poniesienia wydatków, w którym poza danymi podatnika znaleźć się musi informacja o tym, że są to opłaty na Internet i dane dostawcy.
Jak wynika z wyjaśnień MF, do udokumentowania wydatków nie jest konieczna faktura, można użyć także dowodu wpłaty na rachunek bankowy. Tyle, że często płaci się nie tylko za dostęp do sieci, ale w jednym rachunku są zawarte koszty telefonu albo telewizji. Tymczasem odliczeniu podlega wyłącznie koszt dostępu do Internetu, więc jeśli na ewentualnym dowodzie wpłaty nie będzie dokładniej wyszczególnione, jaka kwota to wydatek na Internet, wówczas fiskus może zakwestionować odliczenie.
Niestety, z ulgi można korzystać tylko przez dwa kolejne lata podatkowe i to pod warunkiem, że nie korzystało się z niej w latach poprzedzających dany rok. A więc jeśli ktoś np. korzystał z odliczeń w roku 2012 i w roku 2013, to w zeznaniu za rok 2014 już nie może jej zastosować. Jeśli dokonał odliczenia tylko w roku 2013, to może obniżyć dochód za rok 2014, ale w przyszłym roku ulga znajdzie się już poza jego zasięgiem.
Jeśli zaś umowa została podpisana na małżeństwo i w poprzednich latach (np. 2012 i 2013) z odliczeń korzystało jedno z małżonków, to teraz dochód może zredukować drugie z nich. Jednakże bez wątpienia zmiana zasad stosowania ulgi wpływa negatywnie na jej wykorzystanie.
Oszczędzanie na emeryturę również daje ulgę
Inną, stosunkową prostą do wykorzystania ulga, jest ta wiążąca się z odkładaniem pieniędzy na starość na Indywidualnym Koncie Zabezpieczenia Emerytalnego. Przypomnijmy, że IKZE mogą oferować fundusze inwestycyjne (zarządzane przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych), dobrowolne fundusze emerytalne (tworzone przez powszechne towarzystwa emerytalne, zakłady ubezpieczeń na życie, banki oraz podmioty prowadzące działalność maklerską.
To, ile dana osoba wpłaca na IKZE, zależy od niej, jednak wysokość odliczeń jest już limitowana. Dla roku 2014 ten limit został ustalony na 4495,2 zł. To oznacza, że dzięki wpłatom o taką kwotę można pomniejszych dochód w danym roku. Oczywiście, odliczeniu podlegają wyłącznie rzeczywiste wpłaty, więc jeśli podatnik w danym roku odłożył na IKZE mniej, to jego odpis będzie mniejszy.
Ważne, że ulga na IKZE ma charakter indywidualny, a więc odlicza wyłącznie ten podatnik, który posiada konto i który dokonał wpłat. Odliczeniem nie można się dzielić np. z małżonkiem. Aby więc każde z małżonków dokonało pomniejszenia dochodu, to każe z nich musi posiadać własne konto i dokonać wpłaty.
Dodatkowo IKZE można założyć również dziecku. Ale i tutaj zasada indywidualnego działania ulgi się otrzymuje. Czyli rodzice, którzy dokonują wpłat na konto dziecka, nie mogą zredukować swojego dochodu. Można wyłącznie odpisać wpłacaną kwotę od dochodu uzyskiwanego przez małoletniego.
Oczywiście, z ulgi na IKZE mogą skorzystać wyłącznie osoby, które dokonały wpłat w roku 2014. Ci, którzy zasilili swoje konto gotówką w roku bieżącym, będą mogli ten wydatek odpisać dopiero przy wypełnianiu zeznania za rok 2015.
Różne darowizny, jeden limit
Inną, wszystkim dostępną ulgą jest ta związana z darowiznami. Zgodnie z przepisami, są trzy rodzaje darowizn, które mogą obniżyć dochód podlegający opodatkowaniu – mianowicie ulga na cele pożytku publicznego, ulga na cele kultu religijnego oraz ulga dla honorowych krwiodawców.
Choć te dwie pierwsze różnią się zasadniczo od tej trzeciej, wszystkie łączy jeden limit. To oznacza, że wartość wszystkich darowizn się sumuje i łącznie nie można odliczyć więcej niż kwotę nieprzekraczająca 6% dochodu z danego źródła.
Warto zwrócić uwagę, że ulga od darowizn na cele pożytku publicznego jest czymś odmiennym od przekazania 1% podatku organizacji. To ostatnie oznacza po prostu zobowiązanie fiskusa, aby 1% zapłaconego podatku przelał na wskazany przez nas cel. Na dodatek z tego rozwiązania mogą korzystać jedynie organizacje pożytku publicznego, które znalazły się na specjalnej liście prowadzonej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Tymczasem darowiznę można przekazać także organizacji, której na liście MPiPS nie ma – może być to organizacja pozarządowa, fundacja lub stowarzyszenie, a także organizacja religijna lub organizację działającą poza Polską (w Unii Europejskiej lub państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego). Warunkiem jest, aby organizacja realizowała cele pożytku publicznego, które zostały zapisane w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie lub cele równoważne (w przypadku organizacji zagranicznych).
Aby móc odliczyć darowiznę na cele pożytku publicznego od dochodu, należy posiadać dowód wpłaty na rachunek bankowy organizacji (musi być wskazana nazwa obdarowanego, dane darczyńcy, kwota i cel darowizny). Powyższe dotyczy darowizny pieniężnej, jeśli zaś podatnik przekazuje darowiznę niepieniężną, konieczny jest inny dowód, który będzie zawierał identyczne z powyższymi informacje (poza numerem rachunku obdarowanego) oraz poświadczenie od obdarowanego, że przyjął darowiznę.
Podobne zasady dotyczą także darowizn na cele kultu religijnego. Jeśli więc podatnik przesłał sumę na budowę kościoła w najbliższej okolicy, również może o jej wysokość obniżyć dochód.
Nieco inna jest ulga dla honorowych krwiodawców, choć fiskus skonstruował ją na podobnej zasadzie. Mianowicie osoby, które przekazują nieodpłatnie krew, mogą pomniejszyć swój dochód o wartość oddanej krwi lub osocza. Aby ją wyliczyć, należy pomnożyć ilość oddanej krwi czy osocza przez sumę 130 zł (tyle, wg fiskusa, wart jest litr krwi lub osocza).
Jako że wszystkie te ulgi mają jeden limit, może się okazać, że osoba, która np. oddała krew i dokonała wpłaty na organizację pożytku publicznego, nie będzie mogła odpisać całej wartości przekazanych darów.
Ale o ile dzięki darowiźnie na cele pożytku publicznego lub kultu religijnego dochód do opodatkowania może obniżyć każdy, to z ulgi dla honorowych krwiodawców mogą skorzystać tylko ci, którzy przekazali krew i którzy są zarejestrowani w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, np. w regionalnym centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa.
Ulga rehabilitacyjna jest skierowana do niepełnosprawnych
Przepisy pozwalają zredukować dochód do opodatkowania również o koszty, związane z opieką nad osobami niepełnosprawnymi. W grę wchodzą dwa rodzaje wydatków – nielimitowane, a więc takie, o które w całości można zmniejszyć dochód, oraz limitowane, a więc ograniczone do określonej kwoty.
Z ulgi rehabilitacyjnej mogą skorzystać wyłącznie osoby, które posiadają orzeczenie o niepełnosprawności, decyzję o rencie z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy albo podatnicy, którzy mają takie osoby na utrzymaniu (a więc dotyczy to członków rodziny, w tym dzieci).
Wydatki, jakie można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej
Ustawodawca pozwolił na nielimitowane odliczenia wydatków, które zostały przeznaczone na:
- adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych na potrzeby osób niepełnosprawnych
- przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb osób niepełnosprawnych
- zakup i naprawę sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych (poza sprzętem gospodarstwa domowego)
- zakup wydawnictw i materiałów szkoleniowych
- odpłatny pobyt na turnusie rehabilitacyjnym
- odpłatny pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych, odpłatność za zabiegi rehabilitacyjnej
- opiekę pielęgniarska w domu nad osobą, której niepełnosprawność uniemożliwia poruszanie się, oraz usługi opiekuńcze dla osób z I grupa inwalidztwa
- opłacenie tłumacza języka migowego
- kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych przed ukończeniem 25 roku życia
- odpłatne przewozy na zabiegi rehabilitacyjne – karetka transportu sanitarnego dla osób niepełnosprawnych, a dla tych z I lub II grupą – również innymi niż karetka środkami transportu
- odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego, związane z pobytem na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, na koloniach i obozach
Z kolei limitowane są odpisy od dochodu, związane z wydatkami na poniższe cele:
- opłacenie przewodników dla osób niewidomych z I lub II grupą inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządów ruchu, zaliczonych do I grupy inwalidzkiej – maksymalnie 2280 zł rocznie
- utrzymywanie przez osoby niewidome i niedowidzące zaliczone do I lub II grupy oraz przez osoby z niepełnosprawnością narządów ruchu zaliczone do I grupy inwalidztwa psa asystującego – 2280 zł
- używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność lub współwłasność niepełnosprawnego z I lub II grupą inwalidztwa lub podatnika, mającego na utrzymaniu osobę z takim stopniem inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawne przed ukończeniem 16 roku życia – na potrzeby związane z przewozem na zabiegi rehabilitacyjne – maksymalnie 2 280 zł
- na leki, zapisane przez lekarza specjalistę – w kwocie będącej różnią pomiędzy kwotą wydaną w danym miesiącu a kwota 100 zł
Innowacje również zmniejszają podatek
Jest jeszcze jedna ulga, która umożliwia zmniejszenie dochodu a z której może skorzystać jedynie określona grupa podatników. Mianowicie osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą zredukować swój podatek, jeśli dokonali wydatków na zakup nowych technologii.
Mogą oni obniżyć dochód o 50% kwoty wydanej na nową technologię, przez którą ustawodawca rozumie wartości niematerialnych i prawnych, w szczególności wyniki badań i prac rozwojowych, umożliwiające wytwarzanie nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług, i nie jest stosowana w świecie przez okres dłuższy niż 5 lat. Przedsiębiorca, który chce skorzystać z tej ulgi, musi uzyskać opinię, potwierdzającą nowość technologii, udzieloną przez jednostkę naukową, a więc uczelnię wyższą (lub jej jednostkę organizacyjną), Polską Akademię Nauk (lub jej część), centrum badawczo-rozwojowe lub instytut badawczy.
Z ulgi mogą skorzystać tylko ci, którzy płacą podatek na zasadach ogólnych. Odliczenia dokonuje się wyłącznie za rok, w którym został poniesiony wydatek (a więc jeśli ktoś zakupu technologii dokonał w roku 2014, ale płatność przesłał już w roku 2015, odliczenia dokona dopiero za rok).
Zaletą tej ulgi jest także fakt, iż jeśli przedsiębiorca w roku poniesienia wydatków na nową technologię miał stratę lub dochód niewystarczający do odliczenia, to ma na rozliczenie ulgi trzy następujące po sobie lata podatkowe.
