Sprzedaż samochodu, który wcześniej był wykorzystywany w działalności gospodarczej w ramach umowy leasingu podlega opodatkowaniu VAT jako odpłatana dostawa towaru. Wiąże się to z koniecznością naliczenia 23% podatku. Nie stanowi to znacznego problemu gdy samochód kupuje inny przedsiębiorca, który będzie mógł odliczyć VAT wykazany na fakturze, chyba że jest to samochód osobowy. W takim przypadku nabywca nie odliczy bowiem całej kwoty VAT z faktury lecz 60%, nie więcej niż 6 tys. zł. Wato więc rozważyć, czy korzystniejsze nie będzie odczekanie kilku miesięcy, po których nie trzeba naliczać VAT-u, dzięki czemu będzie można uzyskać lepszą cenę.
Wykup samochodu po leasingu jest opodatkowany
Przedsiębiorca, który korzystał z samochodu na podstawie umowy leasingu może taki samochód wykupić po zakończeniu umowy. Transakcja ta jest jednak opodatkowana VAT. Na tym etapie powstaje więc u niego prawo do odliczenia, które przy samochodzie osobowym będzie jednak ograniczone. Kwoty co prawda nie będą znaczne, gdyż zazwyczaj wykup samochodu przez korzystającego następuje np. za 1% wartości, co oznacza, że przy wykupie samochodu osobowego za kwotę 146 341 zł, VAT na fakturze wyniesie ok. 322 zł. Przedsiębiorca odliczy więc 193 zł VAT-u.
Sprzedaż z VAT-em
Sprzedając wykupiony samochód przedsiębiorca musi jednak pamiętać, że czynność ta również podlega opodatkowaniu VAT-em. Oznacza to, że do ceny, którą chce uzyskać musi doliczyć 23% VAT-u. Jeżeli więc sprzedaje samochód np. za 60 tys. zł, po doliczeniu VAT-u, nabywca będzie musiał zapłacić o 13 800 zł więcej. Nie stanowi to problemu, gdy samochód ciężarowy (lub inny, który pozwala na odliczenie pełnej kwoty podatku) kupuje inny przedsiębiorca na potrzeby swojej działalności gospodarczej. Wtedy cały VAT będzie neutralny ekonomicznie dla obu stron (chociaż kupujący będzie musiał „zamrozić” kwotę przeznaczoną na VAT do czasu jej rozliczenia). Gorzej będzie, gdy będzie to samochód osobowy. Wtedy nieodliczona część VAT-u, będzie mogła być jedynie zaliczona w koszty uzyskania przychodu w podatku dochodowym, co i tak w pełni nie rekompensuje ograniczenia w odliczeniu. Przy podanych wartościach, przedsiębiorca nie odliczy 8 280 zł. Jeżeli jest opodatkowany podatkiem liniowym, to w ten sposób zmniejszy ciężar VAT-u tylko o 1 573 zł.
Naliczony na etapie sprzedaży VAT w 100% obciąży natomiast kupującego – konsumenta, który nie ma możliwości rozliczenia zakupu podatkowo (ani nie odliczy VAT-u, ani nie rozliczy zakupu w kosztach podatkowych).
Samochód osobowy można jednak sprzedać taniej
Istnieje jednak możliwość sprzedaży samochodu bez konieczności naliczana VAT-u. Dotyczy to jednak tylko samochodów osobowych (lub innych pojazdów samochodowych), przy których nabyciu przedsiębiorca miał ograniczone prawo do odliczenia VAT-u. Zwolnienie mogą jednak zastosować przedsiębiorcy sprzedający samochód używany, czyli taki, którego używali co najmniej przez pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania nim jak właściciel. Chociaż przedsiębiorca używa samochodu na podstawie umowy leasingu znacznie dłużej, to jednak ten okres nie jest uwzględniany na potrzeby zwolnienia. Istoty jest bowiem moment wykupu, od którego należy liczyć 6 miesięcy.
Katarzyna Rola-Stężycka, Tax Care
