Zgodnie z treścią art. 127 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, emeryt lub rencista jest zobowiązany zawiadomić organ rentowy o podjęciu działalności zarobkowej i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu, a po upływie roku kalendarzowego – o wysokości tego przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Aby tego dokonać niezbędne jest uzyskanie informacji od pracodawcy o zeszłorocznych dochodach. Jednocześnie każdy zatrudniający emeryta czy rencistę musi przekazać do ZUS zaświadczenia o uzyskiwanych przez nich dochodach.
Czasu na wykonanie powyższych obowiązków nie pozostało już dużo. Przepisy przewidują w tym zakresie termin do końca lutego b.r. Omawiany obowiązek poinformowania ZUS o przychodzie (zarówno w trakcie roku, jak i po jego zakończeniu) ciąży zatem odpowiednio na pracodawcy i zleceniodawcy, a w przypadku osoby pełniącej służbę – na właściwej komórce kadrowej. Płatnik składek powinien dopilnować, aby zatrudniona u niego osoba uprawniona do świadczenia powiadomiła organ rentowy o przychodzie. Jeśli jednak świadczeniobiorca dostarczył do ZUS potrzebną informację o zarobkach emeryta czy rencisty, płatnik nie musi dodatkowo tego robić.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2009 r. (sygn. akt II UK 368/08), jeżeli organ rentowy uznaje zawiadomienie o zmianie osiągania przychodu za niewystarczające, to ma obowiązek przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego lub zobowiązania do złożenia zawiadomienia o sprecyzowanej treści. Natomiast w razie zaniechania tych czynności niedopuszczalne jest obciążanie świadczeniobiorcy obowiązkiem zwrotu nienależnie pobranych kwot za okres dłuższy niż 12 miesięcy.
Na zakończenie pamiętajmy, że w zaświadczeniu o zarobkach emeryta czy rencisty koniecznym jest podanie uzyskanego przez niego przychodu w ubiegłym roku kalendarzowym w kwotach stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zasadniczo przepisy nie określają jednolitego wzoru powyższego zaświadczenia, niemniej jednak powinny się w nim znaleźć nazwa i adres pracodawcy, imię i nazwisko pracownika – jego nr PESEL i nr dowodu osobistego, symbol oraz numer pobranego świadczenia (emerytury lub renty), a także wysokość uzyskanych przychodów. Dodatkowo w zaświadczeniu o zarobkach emeryta (rencisty) można wskazać uzyskane przez niego przychody w kwocie łącznej oraz w rozbiciu na poszczególne miesiące. Wykazywany w zaświadczeniu przychód musimy przyporządkować do miesiąca, w którym został wypłacony lub przedstawiony do wypłaty.
