Obowiązek płacenia daniny publicznej za posiadanie jakiejkolwiek nieruchomości wypływa z ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Ustawodawca pozostawił ustalanie wysokości takiego podatku do wyłącznej kompetencji gmin – tym samym to one decydują o tym jak wysoki podatek przyjdzie nam zapłacić. W 2014 r. będzie on niestety wyższy, a wszystko przez postępującą inflację. Przypomnijmy, że deklaracja podatkowa dotycząca nieruchomości musi być złożona do końca stycznia 2014 r. – nie dotyczy to jednak prywatnych właścicieli nieruchomości (oznacza to, że większość z nas otrzyma w drodze decyzji informację o wysokości aktualnie obowiązującego podatku).
Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:
- grunty;
- budynki lub ich części;
- budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Z drugiej strony podatek ten nie użytków rolnych, gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych lub lasów, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.
Rady poszczególnych gmin samodzielnie ustalają stawki omawianej daniny, jednak muszą w tym zakresie pamiętać o wiążących je górnych granicach podatkowych, ustalanych corocznie we właściwych przepisach. W nowym roku stawki te wynoszą odpowiednio (są to stawki maksymalne, których gmina nie może przekroczyć):
- od gruntów: – związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków – 0,89 zł od 1 m2 powierzchni, – pod jeziorami, zajętych na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych – 4,56 od 1 ha powierzchni, – pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 0,46 zł od 1 m2 powierzchni;
- od budynków lub ich części: – mieszkalnych – 0,74 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, – związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej – 23,03 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, – zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym – 10,75 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, – związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń – 4,68 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, – pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego – 7,73 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej;
- od budowli – 2% ich wartości.
W praktyce niewiele gmin decyduje się jednak na stosowanie niższych, niż przewidziane ustawą, aktualne stawki podatkowe. Decydując się na taki krok pozbawiałyby się bowiem pieniędzy. Tym samym dla każdego z nas oznacza to, że podatek od nieruchomości będzie po prostu większy, niż w 2013 r.
Na zakończenie warto przytoczyć wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 27 listopada 2012 r. (sygn. akt I SA/Bd 846/12), zgodnie z którym dla ustalenia właściwej stawki podatku od nieruchomości organy podatkowe winny przede wszystkim ustalić podstawową funkcję użytkową budynku. Ta bowiem jego cecha pozwala na zaklasyfikowanie go do odpowiedniego rodzaju. O tym, czy budynek jest dla celów podatkowych budynkiem mieszkalnym, czy też należy do kategorii "pozostałych budynków" trzeba rozstrzygnąć na gruncie ustawy podatkowej bez posługiwania się definicjami zamieszczonymi w innych aktach prawnych.