Koszty, których uregulowanie spoczywa na podatniku, występującym w toczącym się postępowaniu jako strona, zostały wyszczególnione w art. 267 § 1 Ordynacji podatkowej.Stronę obciążają koszty:
• które zostały poniesione w jej interesie albo na jej żądanie, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie;
• stawiennictwa uczestników postępowania na rozprawę, która nie odbyła się w wyniku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa strony, która złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy;
• sporządzania określonych w Ordynacji Podatkowej odpisów lub kopii;
• powstałe z jej winy;
• inne, przewidziane w odrębnych przepisach.
W interesie i na rzecz podatnika
Za koszty poniesione w interesie podatnika, które nie wynikają wprost z ustawowego obowiązku organu podatkowego przyjęło się uznawać przede wszystkim honorarium pełnomocnika. Warto w tym miejscu podkreślić, że podatnikowi, wobec którego prowadzone jest postępowanie podatkowe, przysługuje prawo do ustanowienia adwokata, radcy prawnego bądź też doradcy podatkowego, w celu ochrony swoich interesów. Należy jednak pamiętać, że możliwość ta jest opcjonalna, nie zaś obligatoryjna. Również w przypadku sporządzania różnego rodzaju odpisów, jak i kopii z akt sprawy to podatnik ponosi z tego tytułu koszty.
…ale nie tylko…
Oprócz wydatków poniesionych w swoim interesie, podatnik będący stroną postępowania ponosi konsekwencje finansowe rozprawy, która się nie odbyła, na skutek nieusprawiedliwionego niestawiennictwa. Należy przez to rozumieć, wszelkie koszty poniesione przez uczestników postępowania (świadków, biegłych), w związku ze stawieniem się w organie podatkowym, prowadzącym postępowanie, takie jak chociażby koszty dojazdu.
Inne koszty z winy uczestników postępowania
Co więcej, w przypadku wstrzymywania lub utrudniania prowadzonego postępowania podatkowego, winowajca ponosi wszelkie konsekwencje finansowe, wynikające z tytułu np. nieusprawiedliwionego niestawienia się na wezwanie, odmowy składania zeznać, czy też opuszczenia bez zezwolenia miejsca przeprowadzanych czynności. Podatnik powinien przy tym pamiętać, że w przeciwieństwie
do przedstawionych wcześniej sytuacji, w tym przypadku do odpowiedzialności finansowej może zostać pociągnięty każdy podatnik uczestniczący w postępowaniu.
Koszty organ określi w postanowieniu
Wysokość kosztów, które obciążają podatnika, jak również termin i sposób ich uregulowania, organ podatkowy wskazuje w postanowieniu. Podatnik powinien przy tym pamiętać, że gdy nie zgadza się z takim rozstrzygnięciem o kosztach przysługuje mu zażalenie. Istotnym wydaje się również, aby podkreślić, iż w uzasadnionych przypadkach podatnik może ubiegać się o rozłożenie zapłaty wskazanej w postanowieniu kwoty na raty. W tym celu koniecznym jest złożenie stosownego wniosku, na podstawie którego podatnik wykaże, iż przemawia za tym jego ważny interes lub też interes publiczny. Co więcej, wyjątkowych sytuacjach można się również starać o umorzenie w całości lub w części kosztów postępowania podatkowego.
Elżbieta Węcławik, Tax Care
Iwona Cackowska, księgowa Tax Care
