Przedsiębiorcy, którzy mają przejściowe problemy finansowe, nierzadko decydują, że w trudniejszym okresie przestaną płacić składki ZUS. Prędzej czy później zaległe składki trzeba jednak zapłacić. Pocieszeniem dla przedsiębiorców, szczególnie w tych przypadkach, gdy kwota zaległości jest wysoka, jest odliczenie wpłaconej zaległości albo od przychodu firmy (składki na ubezpieczenia społeczne), albo bezpośrednio od podatku (składka na ubezpieczenie zdrowotne).
Składka za pół roku obniża podatek w jednym miesiącu
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla przedsiębiorców stanowi 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto. W tym roku jest to kwota 2 227,80 zł. W efekcie minimalne miesięczne składki na ubezpieczenia społeczne (wraz z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym) oraz na Fundusz Pracy wynoszą obecnie 765,25 zł. Rocznie przedsiębiorca musi zatem zapłacić 9 183 zł składek na ubezpieczenia społeczne, ma jednak możliwość odliczenia ich od przychodu. W efekcie „odzyskuje” z tej kwoty, w formie niższego podatku, ok. 1745 zł rocznie (przy założeniu, że rozlicza się z fiskusem według 19-proc. stawki liniowej), tyle że zazwyczaj dzieje się to stopniowo – jeśli prowadzący działalność płaci miesięczne zaliczki na podatki i terminowo opłaca składki, obniżenie przychodu o każdą składkę pomniejsza podatek co miesiąc o ok. 145 zł. Jeśli przedsiębiorca zapłaci w jednym miesiącu zaległe składki, na przykład za pół roku, może zaliczyć je w całości w koszty w jednym miesiącu – w tym, w którym dokonał zaległej wpłaty. Należy jednak pamiętać, że zapłacone odsetki od tych zaległości nie będą już kosztem firmy.
Wysokość składki zdrowotnej zależy od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kw. danego roku (z wypłatami z zysku). W 2013 r. podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne (stanowiąca 75% powyższego wynagrodzenia z 2012 r.) wynosi 2908,13 zł. W efekcie minimalna miesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców, stanowiąca 9% podstawy wymiaru, wynosi w 2013 r. 261,73 zł. Składka zdrowotna pod względem podatkowym jest korzystniejsza dla przedsiębiorców od składki na ubezpieczenia społeczne, odlicza się ją bowiem nie od dochodu, ale bezpośrednio od podatku. Nie można jej jednak odliczyć w całości – zamiast kwoty stanowiącej 9% podstawy wymiaru odlicza się 7,75% tejże podstawy (czyli nie 261,73 zł, tylko 225,38 zł, co w skali roku daje kwotę odliczenia 2708,16 zł przy ogólnej kwocie składki 3140,76 zł). Także w tym przypadku odliczenie następuje zazwyczaj stopniowo – w miarę, jak wpłacane były składki. Jeśli jednak przedsiębiorca wpłaci zaległe półroczne składki w jednym miesiącu, może w tym czasie obniżyć podatek kwotą wyliczoną za 6 miesięcy (czyli w tym przypadku miesięczne zobowiązanie wobec fiskusa zmniejszy się o ok. 1352 zł).
Łącznie minimalne składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne przedsiębiorców wynoszą w 2013 r. 12 323, 76 zł. Ok. 36% tej kwoty (4450 zł) jest przez nich „odzyskiwana” w formie niższych podatków.
Agata Szymborska-Sutton, Tax Care
