Spis treści
Rodziny opodatkowane na zasadach ogólnych mają prawo do dwóch form preferencyjnego rozliczenia dochodów – małżonkowie mogą zapłacić podwójny podatek od ½ sumy ich dochodów oraz rodzic samotnie wychowujący małoletnie dziecko ma możliwość zapłacenia podwójnego PIT-u od ½ swoich dochodów. W obu przypadkach trzeba spełnić wymagane warunki.
W kieszeni małżonków od kilku do kilkunastu tysięcy
Generalnie mąż i żona podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych dochodów, ale art. 6 ust 2. ustawy o PIT pozwala opodatkować sumę ich dochodów, jeśli przez cały rok, który chcą wspólnie rozliczyć, byli małżeństwem i łączyła ich wspólność majątkowa, a żadne z nich nie było opodatkowane liniowo, ryczałtem czy kartą podatkową. Takie rozwiązanie najbardziej opłaca się parom, kiedy jedno z małżonków nie osiąga dochodów wcale lub jego dochody są bardzo niskie, a drugie wpada już do drugiego progu podatkowego i musiałoby zapłacić 32 proc. podatek od nadwyżki ponad 85 528 zł. Przy wspólnym rozliczeniu, sumę dochodów dzieli się na połowę, od której liczy się podatek a następnie uzyskaną kwotę mnoży się razy dwa.
Przykład 1
W 2014 r. żona nie pracowała i nie zarobiła ani złotówki. Mąż prowadzi własną firmę opodatkowaną skalą podatkową i jego dochód w 2014 r. po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów, składek ZUS-owskich i innych kwot wyniósł 130 tys. zł. Przy rozliczeniu oddzielnie, mąż zapłaci 29 070 zł podatku:
- od kwoty nieprzekraczającej drugiego progu podatkowego: (85 528 zł * 0,18) – 556,02 zł = 14 839, 02 zł
- od nadwyżki ponad drugi próg: (130 000 – 85 528 zł) * 0,32 = 14 231,04 zł
Przy rozliczeniu wspólnym z żoną, mąż zapłaci 22 288 zł podatku:
- połowa sumy dochodów: (0 zł + 130 000 zł)/2 = 65 000 zł
- podwójny podatek obliczony od połowy: [(65 000 zł * 0,18) – 556,02] * 2 = 22 287,96 zł
Dzięki rozliczeniu swoich dochodów za 2014 r. z małżonką, w domowym budżecie zostanie 6 782 zł.
Wspólne rozliczenie jest mniej korzystne dla małżonków, którzy zarabiają podobne kwoty i są w tym samy progu podatkowym.
Zmiany w ciągu roku, które nie pozwolą oszczędzić na podatku
Z preferencyjnego rozliczenia 2014 roku nie skorzystają świeżo pary, które pobrały się w zeszłym roku. Wspólne rozliczenie uniemożliwia też podpisana w zeszłym roku intercyza, orzeczona przez sąd separacja czy ubezwłasnowolnienie jednego z małżonków. Wykluczenie nie dotyczy natomiast sytuacji, kiedy jeden z małżonków zmarł w trakcie 2014 r. (o ile ślub miał miejsce przed 2014 r.).
Wspólne zeznanie roczne nie jest dostępne dla ryczałtowca, który utracił prawo do ryczałtu w trakcie 2014 r. i przeszedł na opodatkowanie skalą podatkową. Można je natomiast wybrać przy utracie w 2014 r. prawa do podatku liniowego, ponieważ tutaj przedsiębiorca musiał skorygować zaliczki na PIT z „liniowych” na „ogólne”, przez co cały 2014 rok będzie obliczony według skali.
Oszczędzić na 2014 r. może też samotny rodzic
Dla rodzica samotnie wychowującego małoletnie dziecko preferencyjne rozliczenie 2014 roku z fiskusem pozwala zsumować dochody rodzica z dochodami dziecka i zapłacić podwójny podatek od połowy takiej sumy. Jeśli dziecko jeszcze nie zarabia, rodzic po prostu podzieli swój dochód na dwa i zapłaci podatek od połowy w podwójnej wysokości. Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o PIT, to rozwiązanie przewidziane jest dla rodzica lub opiekuna prawnego, który faktycznie sam wychowuje dziecko. Przepis dotyczy rodzica czy opiekuna będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, osobą w separacji lub osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub przebywa w więzieniu – który w roku, za który chce się wspólnie rozliczyć, samotnie wychowuje dzieci:
- małoletnie,
- bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- do ukończenia 25. roku życia uczące się w szkołach wyższych, jeśli nie zarobiły w tym roku w ogóle lub zarobiły mniej niż 3091 zł.
Tak samo, jak w przypadku rozliczającego się wspólnie małżeństwa, wybór preferencyjnego rozliczenia przez samotnego rodzica opłaca się najbardziej tym, których dochody za 2014 r. przekroczyły drugi próg skali podatkowej, czyli 85 528 zł – mogą oni zaoszczędzić na podatku nawet kilka czy kilkanaście tysięcy złotych.
Co ważne, aby rozliczyć się „z dzieckiem”, nie trzeba mieć statusu samotnie wychowującego przez cały rok 2014 r., wystarczy część roku. Kluczowe jest natomiast faktyczne wychowywanie dziecka samotnie, czyli bez pomocy drugiego partnera.
Przykład 2
Pani Ania do maja 2014 r. była samotną matką wychowującą niepełnoletniego syna, a jego ojciec nie pomagał w wychowywaniu. W czerwcu 2014 r. pani Ania wyszła za mąż. Rozliczając się z fiskusem z dochodów z 2014 r. pani Ania może rozliczyć się razem z dzieckiem. Nie może wybrać preferencyjnego rozliczenia 2014 r. wspólnie z mężem, ponieważ nie byli małżeństwem przez cały 2014 r.
