Podstawą zawiązania spółki cywilnej jest zawarcie, przez tworzących ją wspólników, umowy spółki, która została określona w art. 860 Kodeksu Cywilnego. Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Umowa spółki cywilnej z zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wartość podatku oblicza się według stawki 0,5 proc. od podstawy opodatkowania, którą stanowią wkłady wniesione przez wspólników do majątku spółki.
Majątek spółki a podstawa opodatkowania
Warunkiem prawidłowego funkcjonowania podmiotu gospodarczego jest posiadanie kapitału, w związku z czym wspólnicy spółki zobowiązują się do wniesienia wkładów do majątku spółki. Nie bez znaczenia wydaję się przy tym fakt, iż wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki nie tylko własności rzeczy lub innych praw, ale także na świadczeniu pracy osobistej. Wartość tych usług nie wpływa jednak na powiększenie majątku spółki, przez co świadczenie to nie podlega opodatkowaniu. Podstawę opodatkowania stanowi więc jedynie suma wartości rzeczy i praw majątkowych wniesionych przez wspólników.
Powstanie obowiązku podatkowego na gruncie PCC
Ponieważ czynność cywilno prawna, polegająca na zawarciu umowy spółki, dochodzi do skutku w chwili złożenia zgodnego oświadczenia woli przez wspólników, moment ten wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego. Należy przy tym pamiętać, że oprócz ustalenia i zapłaty stosownej kwoty podatku w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy spółki, wspólnicy zobowiązani są złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego, właściwego miejscowo dla siedziby spółki, deklarację PCC-1.
To jednak nie wszystko, w przypadku umowy spisanej notarialnie, to notariusz, jako płatnik, pobiera podatek od czynności cywilno prawnych z tytułu zawarcia umowy spółki.
Elżbieta Węcławik, Tax Care
Iwona Cackowska, księgowa Tax Care