Ustawa bezterminowo zawiesza obowiązek odbywania zasadniczej służby wojskowej i przeszkolenia wojskowego absolwentów wyższych uczelni, a także zasadniczej służby lub szkolenia w obronie cywilnej. Obowiązek ten może być przywrócony tylko w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Termin rozpoczęcia i okres trwania tego obowiązku będzie ustalał wówczas prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w rozporządzeniu, na wniosek Rady Ministrów. Zgodnie z przepisami projektu osoby zdolne do odbycia zasadniczej służby wojskowej w okresie, w którym nie istnieje obowiązek jej odbywania, będą z urzędu przenoszone do rezerwy w ramach kwalifikacji wojskowej. Oznacza to, że osoby te nie będą już podlegać powołaniu do tej służby, ponieważ będą miały uregulowany stosunek do służby wojskowej. Przyjęte przepisy znoszą możliwość odbywania przysposobienia obronnego i przeszkolenia wojskowego przez studentów w trakcie studiów oraz wymóg odbywania obowiązkowych zajęć wojskowych przez studentów uczelni morskich.
Zgodnie z programem profesjonalizacji Sił Zbrojnych RP, w 2010 r. zakłada się zniesienie dotychczasowej nadterminowej zasadniczej służby wojskowej. Żołnierzom nadterminowym zapewnia się jednak prawo przejścia do zawodowej służby wojskowej. Nowe przepisy przewidują również utworzenie Narodowych Sił Rezerwowych i pełnienie ochotniczej służby w rezerwie. Na potrzeby zarządzania kryzysowego, jak również wzmocnienia jednostek zawodowych w sytuacjach kryzysowych wprowadzona zostanie ochotnicza służba w rezerwie. Służba ta będzie pełniona przez żołnierzy rezerwy, w ramach Narodowych Sił Rezerwowych, na podstawie ochotniczo zawartych kontraktów. Po zawarciu kontraktu żołnierz rezerwy otrzyma przydział kryzysowy, który oznacza zaliczenie go do NSR i dyspozycję do pełnienia czynnej służby wojskowej w określonych sytuacjach.
Zgodnie z projektem, żołnierz Narodowych Sił Rezerwowych będzie otrzymywał uposażenie oraz wsparcie socjalne i szkoleniowe, ale powiązane z potrzebami służby wojskowej. Natomiast dla pracodawców takich żołnierzy przewidziano świadczenie finansowe. Ma ono rekompensować koszty wydatków związanych z organizacją zastępstwa w pracy w okresie odbywania okresowej służby wojskowej lub ćwiczeń przez żołnierza Narodowych Sił Rezerwowych.
Na potrzeby Narodowych Sił Rezerwowych przewidziano wprowadzenie służby przygotowawczej. Ten nowy rodzaj służby wojskowej będzie przeznaczony przede wszystkim dla ochotników, którzy wcześniej nie pełnili żadnego rodzaju czynnej służby wojskowej i zamierzają podjąć obowiązki w ramach Narodowych Sił Rezerwowych. Służba przygotowawcza wychodzi również naprzeciw oczekiwaniom ochotników, którzy identyfikują się ze służbą wojskową, jednak nie zamierzają na stałe wiązać się z zawodem żołnierza.
Wejście w życie projektowanych regulacji przewidziano na 1 stycznia 2010 r., z wyjątkiem przepisu, który mówi, że z dniem 30 grudnia 2009 r. osoby odbywające służbę zastępczą zostaną z niej zwolnione i przeniesione do rezerwy.
