Na gruncie polskiego prawa, zagadnienia związane ze znakami towarowymi, w tym ich ochroną, uregulowane są w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (dalej: „Ustawa PWP”).Zgodnie z jej art. 120 znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów (oraz usług) jednego przedsiębiorstwa od towarów (oraz usług) innego przedsiębiorstwa. O ile zatem wybrane przez przedsiębiorcę oznaczenie będzie spełniać powyższe przesłanki, to zyska ono cechy znaku towarowego.
Znak towarowy można objąć ochroną dokonując jego zgłoszenia w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: „UPRP”) w celu udzielenia tzw. prawa ochronnego na znak towarowy. Przy takim zgłoszeniu, w podaniu należy wskazać sam znak towarowy, a także towary lub usługi przez niego oznaczane oraz uiścić stosowną opłatę z tytułu dokonywanego zgłoszenia. Po dokonaniu zgłoszenia, UPRP w prowadzonym przez siebie postępowaniu administracyjnym sprawdza, czy oznaczenie spełnia przesłanki do uznania go za znak towarowy oraz czy nie występują określone w Ustawie PWP przeszkody uniemożliwiające udzielenie ochrony. Jeśli UPRP nie stwierdzi braku ustawowych warunków wymaganych do uzyskania prawa ochronnego na zgłoszony znak, wydaje decyzję o udzieleniu tego prawa. Przyznanie ochrony rodzi bardzo poważne skutki prawne. Zgodnie bowiem z art. 153 Ustawy PWP, przez uzyskanie prawa ochronnego przedsiębiorca, który zgłosił znak do UPRP, nabywa prawo wyłącznego używania tego znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, przez okres 10 lat od daty zgłoszenia znaku w UPRP. Co istotne, wydana decyzja o udzieleniu prawa ochronnego jest decyzją warunkową, gdyż faktyczne udzielenie prawa ochronnego następuje bezpośrednio po uiszczeniu przez przedsiębiorcę zgłaszającego znak towarowy opłaty za pierwszy, dziesięcioletni okres ochrony.
Warto podkreślić, że dane oznaczenie nie staje się znakiem towarowym (nie zyskuje cech znaku towarowego) dopiero po zgłoszeniu go do UPRP w celu uzyskania ochrony lub po udzieleniu jej przez Urząd. Staje się nim bowiem z mocy prawa (jest traktowane jako znak towarowy) po spełnieniu przesłanek wskazanych w Ustawie PWP. Udzielone przez UPRP prawo ochronne pozwala jednak uprawnionemu przedsiębiorcy używać zarejestrowanego znaku towarowego na zasadzie wyłączności w sposób prawnie usankcjonowany na obszarze RP przez okres 10 lat od daty zgłoszenia (nie zaś od daty udzielenia prawa ochronnego). Dziesięcioletni okres ochrony liczony od daty zgłoszenia oznacza, że Urząd wydając decyzję po zgłoszeniu znaku obejmuje go ochroną niejako wstecz. Oznacza to, iż w okresie pomiędzy zgłoszeniem znaku a udzieleniem prawa ochronnego przedsiębiorca nie może skorzystać ze środków prawnych wskazanych w Ustawie PWP, a jedynie korzysta z prawa pierwszeństwa ze zgłoszenia znaku (w razie późniejszego zgłoszenia do UPRP przez osobę trzecią znaku podobnego lub identycznego w odniesieniu towarów/usług identycznych lub podobnych, znak wcześniejszy – z uwagi na wcześniejsze zgłoszenie – ma większe szanse na udzielenie ochrony przez Urząd).
Okres dziesięciu lat, na jaki ochrona dla znaku towarowego jest udzielana, może być przez uprawnionego przedsiębiorcę przedłużany na kolejne okresy dziesięcioletnie. Tym samym ochrona dla zarejestrowanego znaku towarowego może teoretycznie trwać nieprzerwanie – pod warunkiem kolejnych odnowień prawa ochronnego oraz uiszczania opłat za kolejne, dziesięcioletnie okresy. Prawo ochronne udzielone przedsiębiorcy pozwala mu jednak przede wszystkim korzystać ze środków ochrony prawnej przewidzianych w Ustawie PWP, w razie naruszenia prawa ochronnego przysługującego temu przedsiębiorcy przez osobę trzecią. Przedmiotowa ustawa wskazuje zachowania, które traktowane są jako naruszenie prawa ochronnego. Zalicza do nich m.in. używanie w obrocie gospodarczym oznaczenia identycznego lub podobnego do chronionego znaku towarowego. W przypadku dokonanego naruszenia uprawniony przedsiębiorca może w szczególności żądać od naruszyciela zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści czy naprawienia wyrządzonej szkody. Należy zwrócić uwagę, że udzielenie ochrony na obszarze RP nie wyłącza możliwości korzystania przez przedsiębiorcę ze znaku towarowego poza granicami Polski. Może on korzystać z tego znaku za granicą, jednakże z ochrony udzielonej na znak będzie on mógł skorzystać jedynie w odniesieniu do naruszeń dokonanych w Polsce.
Podsumowując, przedsiębiorca stosujący dane oznaczenie może zatem sformalizować korzystanie z niego, uruchamiając specjalną procedurę rejestracyjną przed UPRP. Podjęcie działań w celu uzyskania ochrony wiąże się wprawdzie z koniecznością uiszczenia stosownych opłat oraz oczekiwaniem na wydanie decyzji, jednakże dokonując zgłoszenia znaku dany przedsiębiorca zyskuje bardzo wiele korzyści. W pierwszej kolejności – uzyskuje on prawo pierwszeństwa ze zgłoszenia, co stawia go w uprzywilejowanej pozycji w stosunku do podmiotów zgłaszających później identyczne lub podobne znaki. Po udzieleniu prawa ochronnego na dany znak, przedsiębiorca może natomiast skorzystać z narzędzi prawnych umożliwiających ochronę jego interesów i przysługujących mu praw.
Marcin Berlak
Aplikant radcowski
w Kancelarii Prawniczej
Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k. z siedzibą w Poznaniu
***
Kancelaria Prawnicza Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k. to poznańska kancelaria, która od kilku lat działa również na terenie Warszawy. Kancelaria posiada wieloletnie doświadczenie w obsłudze przedsiębiorców. Jako jedna z nielicznych kancelarii specjalizuje się także w kompleksowej obsłudze prawnej podmiotów z działających w Internecie.
Marcin Berlak – aplikant radcowski, absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, od roku 2007 aplikant radcowski, z Kancelarią związany od września 2006 r. Absolwent Podyplomowego Studium Prawa Własności Intelektualnej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu ochrony danych osobowych oraz prawie własności intelektualnej, ze szczególnym uwzględnieniem tworzenia i obrotu produktami informatycznymi.
