Jednym z ważniejszych rozwiązań jest zniesienie wymogu uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych, jako warunku uzależniającego możliwość domagania się przez stronę ustanowienia adwokata lub radcy prawnego „z urzędu”. O ustanowienie adwokata lub radcy prawnego „z urzędu” będzie mogła ubiegać się również strona, której sąd nie zwolnił z ponoszenia kosztów sądowych, jeżeli złoży oświadczenie, że nie jest w stanie – bez uszczerbku dla siebie i rodziny – zapłacić za wynagrodzenie adwokata lub radcy. Ponadto, jeżeli została zwolniona uprzednio przez sąd z opłat sądowych, nie będzie musiała składać podobnego oświadczenia.
W projekcie nowelizacji przyjęto, że do wniosku o ustanowienie radcy lub adwokata „z urzędu” konieczne będzie dołączenie oświadczenia o stanie rodzinnym, majątkowym, dochodach i źródłach utrzymania. Wzór tego oświadczenia zostanie określony w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego ma być równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa procesowego. Dopuszczono jednakże możliwość odstępstwa od reguły zastępowania strony w procesie, np. z bardzo ważnych przyczyn. Ocena, czy przyczyny te są wystarczające, ma należeć do sądu.
Nowe prawo przewiduje, że adwokat lub radca prawny ustanowiony w związku z postępowaniem kasacyjnym może odmówić sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej, jeżeli stwierdzi, że nie ma podstaw do jej wniesienia. Przepisy przewidują, że powinien zawiadomić o swojej decyzji sąd, nie później jednak, niż w ciągu dwóch tygodni od zawiadomienia go o wyznaczeniu. Swoją opinię dotyczącą braku podstaw do wniesienia skargi powinni przedstawić na piśmie.
W projekcie zawarto przepisy dotyczące utworzenia sądowej służby doręczeniowej. Będzie ona tworzona odrębnie dla każdego sądu. Wniosek w tej sprawie powinien przedstawić prezes danego sądu, a decyzję ma podejmować minister sprawiedliwości. Nowe przepisy przewidują, że osoby ubezwłasnowolnione będą zwolnione z obowiązku uiszczania kosztów sądowych w sprawach dotyczących uchylenia lub zmiany ubezwłasnowolnienia.
Zgodnie z projektem ustawy dopuszczono możliwość prowadzenia mediacji w postępowaniu uproszczonym. Z uwagi na szczególnych charakter spraw rodzinnych (rozwód, separacja) określono, że mediator powinien posiadać wykształcenie z zakresu: psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa. W projekcie ustawy określono, że spod egzekucji będą wyłączone produkty lecznicze oraz wyroby medyczne niezbędne do funkcjonowania zakładu opieki zdrowotnej przez okres 3 miesięcy. Rozwiązanie to ma znaczenie ze względów społecznych.
