Niemiecki system podatkowy jest bardzo skomplikowany. Regulacje podatkowe znajdują się w konstytucji i wielu innych ustawach, rozporządzeniach, dyrektywach i aktach administracyjnych. Osoby zatrudnione w Niemczech płacą podatek dochodowy – Einkommensteuer. Podatkiem tym opodatkowane są dochody uzyskiwane w Niemczech i przychody uzyskiwane na całym świecie przez osoby fizyczne posiadające na terenie Niemiec miejsce zamieszkania lub stałego pobytu.
Obowiązek podatkowy w Niemczech może być ograniczony i nieograniczony. Ograniczony obowiązek podatkowy występuje, gdy zatrudnienie na terenie Niemiec trwało mniej niż 183 dni w roku (6 miesięcy). Nieograniczony obowiązek podatkowy dotyczy zatrudnienia w Niemczech dłuższego niż 183 dni w roku.
Na Einkommensteuer składają się następujące podatki od wynagrodzenia:
- Lohnsteuer – podatek dochodowy potrącany z wynagrodzenia pracowników. Jest on odciągany z pensji zatrudnionego przez pracodawcę i przekazywany przez niego do Finanzamt. Jego wysokość zależy od wysokości dochodów – określają ją tabele podatkowe dla określonego przedziału zarobków. Na koniec roku podatkowego (kalendarzowego) podatnik jest zobowiązany do złożenia rocznej deklaracji podatkowej z wszystkich uzyskanych w tym czasie przychodów. Na tej podstawie fiskus kalkuluje, czy podatek płacony w ciągu roku w formie zaliczek zgadza się z podatkiem mu należnym. Kwota ta może się zgadzać, może wystąpić niedopłata (wtedy różnicę należy uregulować) lub nadpłata (wtedy otrzyma się zwrot podatku z Niemiec).
- Solidaritätszuschlag – podatek płacony przez pracowników Landów zachodnich (i tylko w nich) na rzecz Landów wschodnich. Jest on zwany podatkiem solidarnościowym, bo służy niwelowaniu różnic w infrastrukturze pomiędzy wschodem, a zachodem kraju. Został on wprowadzony zaraz po zjednoczeniu Niemiec. Wynosi on 5,5% w stosunku do podatku dochodowego. Podatek ten płacą również Polacy pracujący w Niemczech Zachodnich.
- Kirchensteuer – podatek kościelny (płacony na Kościół) tylko przez tych, którzy oficjalnie przynależą do określonej religii. Jego wysokość zależy od Landu i wynosi 8% – 9%. Jest on obowiązkowy również dla Polaków pracujących w Niemczech, którzy w Polsce należą do kościoła katolickiego (decyduje o tym fakt przyjęcia chrztu).
Do celów podatkowych niezbędny jest tzw. Steuer-ID (Steuer-Identifikationsnummer), odpowiednik polskiego NIP-u. Numer ten przydzielany jest każdemu podatnikowi w Niemczech. Pod nim rejestruje się dane dotyczące jego dochodów. Wszyscy posiadacze tego numeru muszą przeprowadzić roczne rozliczenie podatkowe z niemieckim urzędem skarbowym (Finanzamt). Wynika to z przepisów niemieckiej ustawy o podatku dochodowym – § 25 ustawy EStG.
Roczna deklaracja podatkowa musi zostać przekazana po zakończeniu roku podatkowego, który w Niemczech pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Zeznanie podatkowe składa się do niemieckiego urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania, zameldowania lub zarejestrowania. Deklaracja za rok poprzedni powinna zostać dostarczona do 31 maja. Termin jej złożenia można przedłużyć w pewnych sytuacjach. Warunkiem jednak jest, że podatnik wcześniej nie otrzyma z Finanzamt wezwania do złożenia zeznania. Wtedy musi je dostarczyć fiskusowi w wyznaczonym przez niego terminie. Za niezłożenie zeznania w wyznaczonym czasie przewidziane są kary finansowe.
Warto rozliczyć się z niemieckim fiskusem, aby otrzymać zwrot podatku z Niemiec, który przysługuje w bardzo wielu przypadkach. Jeśli samemu nie rozliczy się z Finanzamt, to może on wydać decyzję szacunkową (Schätzungsbescheid). Polega ona na tym, że fiskus sam szacuje spodziewany dochód podatnika w danym roku i na tej podstawie oblicza wysokość należnego podatku. Wysokość takiego podatku zwykle jest większa niż jego wartość rzeczywista. Dlatego lepiej samemu, w terminie złożyć roczną deklarację podatkową i uzyskać zwrot podatku z Niemiec. Taki zwrot można uzyskać nawet do 4 lat wstecz!
O zwrot podatku z Niemiec można ubiegać się zaraz po zakończeniu roku, albo jeśli zakończyło się zatrudnienie i nie zamierza się już zarobkowo pracować w tym kraju do końca danego roku. O zwrot podatku z zagranicy można się starać osobiście, albo skorzystać z pośrednictwa profesjonalnej firmy: http://www.rttax.com/PL/germany-tax-refund-pl. W takim wypadku przerzuca się całą odpowiedzialność za poprawność i skuteczność rozliczenia podatkowego na biuro.