Spis treści
Likwidacja tzw. godzin karcianych od 1 września 2016 roku
Dokonana właśnie przez Sejm RP nowelizacji Karty nauczyciela obejmuje likwidację tzw. godzin karcianych od 1 września 2016. Zgodnie z obowiązującymi przepisami art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a i b ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, w ramach tygodniowego czasu pracy nauczyciele zobligowani są do realizacji i rejestrowania w określonym ustawowo zakresie:
- zajęć opieki świetlicowej lub zajęć w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu –w przypadku nauczycieli szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych,
- zajęć w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny tygodniowo – w przypadku nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych, w tym specjalnych.
Zajęcia realizowane w ramach tzw. „godzin karcianych” są rejestrowane i rozliczane w okresach półrocznych w dziennikach zajęć pozalekcyjnych.
Intencją zmian stało się zatem wyeliminowanie organizowania przez nauczycieli w szkole zajęć, których celem jest wyłącznie wypełnienie obowiązku wynikającego z przepisów prawa, oraz zastępowania wychowawców świetlic szkolnych przez innych nauczycieli, a także umożliwienie dyrektorowi szkoły i nauczycielom zaplanowania i realizacji zajęć określonych w art. 42 ust. 2 pkt 2 (art. 1 pkt 5 projektu ustawy) zgodnie z faktycznymi potrzebami i zainteresowaniami uczniów. Niejednokrotnie bowiem podnoszono, że nałożenie na wszystkich nauczycieli obowiązku prowadzenia zajęć odpowiednio w wymiarze 2 lub 1 godziny okazało się nieracjonalne z punktu widzenia organizacji pracy szkoły oraz mogło generować poczucie niesprawiedliwości wśród nauczycieli ze względu na rozgraniczenie liczby zajęć. Ponadto narzucana nauczycielom sztywna liczba godzin do wypracowania nie zawsze była wykorzystywana zgodnie z potrzebami i zainteresowaniami uczniów. Kontrowersje wywoływał zapis, że nauczyciel w ramach tzw. „godzin karcianych” jest m.in. „obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej”. Zamierzeniem ustawodawcy było wzbogacenie o dodatkowe zajęcia oferty świetlic szkolnych. W praktyce jednak niejednokrotnie dochodziło do sytuacji, w której nauczyciele realizujący ww. godziny wykonywali pracę zamiast wychowawców świetlic szkolnych. Dlatego też Sejm postanowił o likwidacji obowiązku prowadzenia zajęć w ramach tzw. godzin karcianych.
Likwidacja obowiązku prowadzenia zajęć w ramach tzw. „godzin karcianych” a prowadzenie zajęć opiekuńczych i wychowawczych
Jak wynika z powyższego zdecydowano się na likwidację obowiązku prowadzenia zajęć w ramach tzw. „godzin karcianych” w dotychczasowej formule. Zmiana ta nie wyklucza jednak możliwości prowadzenia innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów, w ramach 40-godzinnego czasu pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze. Nauczyciele prowadzący dotychczas np. zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, zajęcia w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej będą nadal je prowadzili stosownie do ustaleń podjętych w danej szkole. Oceny, jakiego rodzaju wsparcie będzie służyło rozwojowi uczniów szkoły, będzie dokonywał dyrektor szkoły, który odpowiedzialny jest za realizację zadań dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych, wraz z nauczycielami. W związku z likwidacją obowiązku prowadzenia tzw. „godzin karcianych” w dotychczasowej formule wprowadzono odejście od rejestrowania ich wymiaru, co jednocześnie ma odbiurokratyzować pracę nauczycieli. Dotąd nauczyciele mieli obowiązek wykazywania godzin realizowanych z dziećmi na podstawie art. 42 ust. 2 pkt 2 według narzuconego schematu, który – jak wielokrotnie podnoszono – w praktyce nierzadko oznaczał potwierdzanie przez nauczycieli gotowości do pracy mimo braku zainteresowania ze strony dzieci.
Inne zmiany
Uchwalona właśnie ustawa nowelizująca zakłada też objęcie wszystkich nauczycieli przepisami o odpowiedzialności dyscyplinarnej i rozszerzenie na nich wymogu niekaralności. Nowe regulacje mają więc uniemożliwić zatrudnienie w przedszkolu, szkole lub innej placówce oświatowej jako nauczyciela osoby, która nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych i nie korzysta z praw publicznych. Nowelizacja zawiera również przepisy, które ułatwią planowanie i wypłacanie jednorazowej gratyfikacji pieniężnej nauczycielom, którym minister edukacji narodowej przyzna tytuł honorowego profesora oświaty.
Podstawa prawna:
Art. 42 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z2014r. poz. 191, z późn. zm).
Art. 1 rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (druk pierwotny nr 280)
Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (druk pierwotny nr 280)
