Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia (art. 361 § 1 Kodeksu pracy). Dotyczy to wyłącznie jednostronnego skrócenia przez zakład pracy trzymiesięcznego wypowiedzenia i nie obejmuje wypadków, gdy skrócenie okresu wypowiedzenia następuje w drodze porozumienia stron, nawet wtedy, gdy inicjatywa zawarcia takiego porozumienia wychodzi od pracodawcy.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi: 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy; 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy; 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Oświadczenie woli zakładu pracy o skróceniu okresu wypowiedzenia z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników może być złożone tylko łącznie z wypowiedzeniem umowy o pracę, a nie w okresie późniejszym (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 grudnia 1990 r., I PR 391/90, OSNCP 1992 nr 11, poz. 206). Zakład pracy, korzystając z takiej możliwości skrócenia okresu wypowiedzenia pracownikowi, z którym zawarto umowę o pracę na czas nie określony, może ograniczyć się do wskazania w piśmie skierowanym do pracownika zawiadamiającym o rozwiązaniu umowy o pracę skróconego okresu wypowiedzenia (por. uchwała Sądu Najwyższego – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 sierpnia 1992 r., I PZP 48/92, OSP 1993 nr 7, str. 137).
Jednostronne skrócenie okresu wypowiedzenia może mieć miejsce zarówno w przypadku zwolnień indywidualnych, jak i dotyczących większej liczby osób. Podjęcie decyzji o skróceniu okresu wypowiedzenia jest jednostronną czynnością pracodawcy. Nie jest wymagana zgoda zwalnianego pracownika. Podkreślić należy, że nie jest dopuszczalne podjęcie przez pracodawcę jednostronnej decyzji o skróceniu okresu wypowiedzenia podczas jego trwania. Może natomiast zostać zawarte porozumienie o skróceniu okresu wypowiedzenia (Strony mogą po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę przez jedną z nich ustalić wcześniejszy termin rozwiązania umowy; ustalenie takie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę – art. 36 § 6 k.p.).
Niezbędną przesłanką przyznania odszkodowania jest otrzymywanie wynagrodzenia w okresie wypowiedzenia, gdyż ono stanowi podstawę do obliczenia odszkodowania. Celem tego przepisu jest wyrównanie pracownikowi szkody, którą poniósł wskutek braku świadczenia pracy wobec skrócenia przez zakład pracy wypowiedzenia. Należy także pamiętać, że przywrócenie pracownika do pracy prawomocnym wyrokiem sądu nie oznacza odpadnięcia podstawy prawnej uprzedniej wypłaty odszkodowania za skrócony okres wypowiedzenia (por. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 5 listopada 2013 r., II PK 42/13, OSNAPiUS 2015 nr 1, poz. 2, str. 11).
Podstawa prawna:
[art. 36 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. Nr 24, poz. 141 ze zm.)]
[art. 361 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. Nr 24, poz. 141 ze zm.)]
