Spis treści
Niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową podstawą reklamacji
By móc omówić uprawnienia konsumenta, należy najpierw w skrócie powiedzieć, czym jest niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową, gdyż kwestia ta stanowi podstawę dalszych rozważań. Zgodnie z wolą ustawodawcy, w przypadku indywidualnego uzgadniania właściwości towaru konsumpcyjnego domniemywa się, że jest on zgodny z umową, jeżeli odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi lub ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru, a także gdy nadaje się do celu określonego przez kupującego przy zawarciu umowy, chyba że sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia towaru (innymi słowy niezgodny z umową będzie taki towar, który nie odpowiada podanemu opisowi, nie ma wskazanych cech i nie nadaje się do określonego przez konsumenta celu – np. pomarańcze, które miały być soczyste i słodkie są w rzeczywistości suche i kwaśne).
W przypadku, gdy klient nie uzgadniał indywidualnie ze sprzedawcą właściwości danej rzeczy, domniemywa się, że towar konsumpcyjny jest zgodny z umową, jeżeli nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany, oraz gdy jego właściwości odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju. Takie samo domniemanie przyjmuje się, gdy towar odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela; w szczególności uwzględnia się zapewnienia, wyrażone w oznakowaniu towaru lub reklamie, odnoszące się do właściwości towaru, w tym także terminu, w jakim towar ma je zachować. Mając na uwadze powyższe kryteria, jako przykład towaru konsumpcyjnego, który będzie niezgodny z umową, można podać telefon komórkowy, który nie odbiera połączeń.
Za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową uważa się również nieprawidłowość w jego zamontowaniu i uruchomieniu, jeżeli czynności te zostały wykonane w ramach umowy sprzedaży przez sprzedawcę lub przez osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność, albo przez kupującego według instrukcji otrzymanej przy sprzedaży.
Roszczenia klienta
Skoro już wiemy, czym jest niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową, wskażmy w skrócie, jakie uprawnienia przysługują konsumentowi i kiedy może on z nich skorzystać.
Klient może więc żądać doprowadzenia zakupionego towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego inny sposób zaspokojenia. Jeżeli więc naprawa albo wymiana są niemożliwe, alb sprzedawca nie uczyni zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności, klient-konsument ma prawo domagać się stosownego obniżenia ceny albo odstąpić od umowy. Od umowy nie można odstąpić, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna. Przy określaniu odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia.
Zwrotu jakich kosztów może domagać się konsument, który reklamuje wadliwy towar
Skoro wiemy już, czym jest niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową oraz jakie roszczenia przysługują kupującemu, zastanówmy się teraz nad kosztami, które w związku z uzasadnioną reklamacją musi pokrywać sprzedawca.
Koszty naprawy lub wymiany pokrywa sprzedawca
Po pierwsze należy przede wszystkim zwrócić uwagę na to, że klient ma prawo domagać się nieodpłatnej naprawy lub wymiany. Oznacza to, że sprzedawca pokrywa koszty owej naprawy lub wymiany. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to tyle, że nie może on żądać od konsumenta zapłaty np. za sprowadzenie kolejnego egzemplarza danej rzeczy czy za naprawę, wykonaną przez autoryzowany serwis.
Przechowanie na koszt sprzedawcy
Wraz z przyjęciem towaru do reklamacji, dochodzi do zawarcia miedzy klientem a sprzedawcą dorozumianej umowy przechowania. Koszt przechowania reklamowanej rzeczy spoczywa jednak na sprzedawcy, jak również koszt jej ubezpieczenia.
Koszty demontażu, dostarczenia, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia obciążają sprzedawcę
Nieodpłatność naprawy i wymiany oznacza także to, że sprzedawca ma również obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego, w szczególności kosztów demontażu, dostarczenia, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia. Innymi słowy, jeżeli dostarczyliśmy wadliwy towar sprzedawcy i w związku z tym ponieśliśmy jakichś koszt, sprzedawca ma obowiązek ten koszt zwrócić. Na przykład koszty paliwa, koszty przewozu poniesione w związku z wynajęciem firmy transportowej, która wadliwą rzecz sprzedawcy dostarczyła (dotyczy towarów o znacznych gabarytach, np. lodówek, pralek, etc.), koszty poniesione w związku z wynajęciem fachowców, którzy dokonywali demontażu wadliwej rzeczy itp.
Koszty należy udokumentować
Nie ulega wątpliwości, że poniesione koszty musimy wykazać, zarówno sam fakt ich poniesienia jak i ich wysokość. Należy zatem przedstawić sprzedawcy dowód, w postaci np. rachunku, bowiem sprzedawcę obciąża obowiązek zwrotu kosztów. Kosztem zaś jest nakład pieniężny na określony cel czy suma pieniędzy wydatkowana na opłacenie czegoś (zobacz Popularny słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2001, str. 367).
Spójrzmy zatem na następujący przykład: Adam pracuje w galerii handlowej X, w której mieści się również sklep Y. W sklepie Y zakupił telewizor, który się zepsuł w związku z czym Adam korzysta z przysługującego mu prawa do reklamacji. Ponieważ co dzień jeździ do pracy swoim samochodem, pewnego dnia postanowił zabrać wadliwy telewizor ze sobą, by dostarczyć go tym samym do sprzedawcy. Czy Adam może domagać się od sklepu Y zwrotu kosztów dostarczenia? Nie, nie może, gdyż nie poniósł od żadnych kosztów, bowiem i tak zawsze jeździ do pracy samochodem, a wadliwy telewizor wziął po prostu „przy okazji”.
A teraz zmodyfikujmy nieco powyższy przykład. Adam pracuje w galerii handlowej X, w której mieści się również sklep Y. W sklepie Y zakupił telewizor, który się zepsuł w związku z czym Adam korzysta z przysługującego mu prawa do reklamacji. Na co dzień jeździ do pracy autobusem, gdyż jest on tańszym środkiem lokomocji niż samochód. Ponieważ jednak telewizor jest zbyt duży i ciężki, aby wieźć go środkami komunikacja miejskiej, Adam postanawia użyć w celu dostarczenia towaru do sprzedawcy swojego samochodu. Czy Adam może, w przypadku uzasadnionej reklamacji, domagać się od sklepu Y zwrotu kosztów dostarczenia do sprzedawcy telewizora? Tak, gdyż ewidentnie widać, że teraz poniósł on koszt.
Podstawa prawna:
Art. 4, art. 6, art. 8 ustawy z dnia 27 lipca 2002 roku o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U.2002.141.1176)
Art. 6 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – kodeks cywilny (Dz.U.2014.121)
