W powszechnym odczuciu opłata od wieczystego użytkowania gruntu jest zdublowanym podatkiem od nieruchomości.
– Użytkownik wieczysty gruntu jest podatnikiem podatku od nieruchomości, więc osoba fizyczna w czterech ratach lub osoba prawna w dwunastu ratach uwzględnia to w rozliczeniach podatkowych, płaci od tego podatek od nieruchomości – tłumaczy Mariusz Unisk, dyrektor generalny ds. doradztwa podatkowego w ISP Modzelewski i Wspólnicy. – Pytanie jest szersze, czy w ogóle jest sens zachowania takiej instytucji jak użytkowanie wieczyste.
Prawa właściciela i użytkownika wieczystego są do siebie zbliżone. Czas trwania użytkowania wieczystego wynosi 99 lat, jednak po tym okresie może ono zostać odnowione. To sprawia, że różnice między własnością a użytkowaniem są w zasadzie tylko formalne. Stąd też pojawiają się wątpliwości, czy jest sens podtrzymywania przy życiu instytucji historycznej, wynikającej z poprzedniego systemu.
– Niektórzy przekształcają użytkowanie wieczyste w prawo własności. Można by się jednak zastanowić nad ruchem zasadniczym, czyli przekształceniem z mocy prawa – podsumowuje Mariusz Unisk.
Zasadniczą jednak różnicą jest fakt, że użytkownik wieczysty nie jest właścicielem gruntu. Jest nim gmina, powiat czy Skarb Państwa, i to właśnie od nich użytkownik dzierżawi prawa do korzystania z gruntu.
– Z tego tytułu użytkownik jest zobowiązany do uiszczenia opłaty cywilno-prawnej. Innymi słowy, płaci za korzystanie z gruntu, nie będąc jego właścicielem. Niestety, kolejnym tytułem jest tutaj tytuł stricte podatkowy. Stąd to powszechne mniemanie, że płacimy dwa razy – wyjaśnia Mariusz Unisk.
Opłaty z obu tytułów są niezależne od siebie, stąd też oprócz podatku od nieruchomości, użytkownik do końca marca musi również uiścić opłatę za użytkowanie wieczyste. Jej wysokość stanowi, co reguluje ustawa, część rzeczywistej wartości nieruchomości. W przypadku gruntów mieszkalnych to 1 proc. wartości, natomiast przy gruntach przeznaczonych na działalność gospodarczą – to już 3 proc. Z tego właśnie powodu często formułowany jest zarzut, że użytkowanie wieczyste nie jest sprawiedliwym rozwiązaniem.
