I transza deregulacji
Uchwalona przez Sejm 19 kwietnia 2013r. tzw. ustawa deregulacyjna jest pierwszym etapem otwierania dostępu do zawodów regulowanych poprzez ograniczenie lub likwidację obecnych wymogów. Całościową lub częściową deregulacją zostało objętych 50 zawodów, między innymi zawód adwokata, radcy prawnego, notariusza, komornika, syndyka, urzędnika sądowego i prokuratury, detektywa, pośrednika w obrocie nieruchomościami i zarządcy nieruchomości, rzeczoznawcy majątkowego, trenera, przewodnika turystycznego i pilota wycieczek. Dzięki deregulacji ma zwiększyć się liczba miejsc pracy, a konkurencja powinna wymusić obniżenie cen za oferowane usługi, spowodować podniesienie ich jakości i zwiększyć dostępność.
Otwarcie zawodów prawniczych
Do Ustawy z dnia 14 lutego 1991r. Prawo o notariacie zostały przeniesione przepisy dotyczące zadań notariuszy wobec aplikantów, nad którymi sprawują patronat lub których zatrudniają oraz sporządzania opinii dla aplikanta. W całym okresie aplikacji aplikant będzie musiał sporządzić co najmniej 70 projektów aktów notarialnych i co najmniej po 14 projektów innych czynności notarialnych. Ma to na celu prawidłowe przygotowanie aplikanta do wykonywania zawodu notariusza. Projekty te będą stanowić załącznik do opinii o aplikancie, którą sporządzi patron. Do ustawy zostały również przeniesione podstawowe obowiązki aplikanta notarialnego. Do 3 lat i 6 miesięcy została wydłużona aplikacja notarialna. Po 2 latach i 6 miesiącach aplikacji będzie organizowane kolokwium dla aplikantów, którzy będą chcieli wykonywać niektóre czynności notarialne. Ponadto rada właściwej izby notarialnej, w uzasadnionych wypadkach, może udzielić aplikantowi notarialnemu zgody na przerwę w odbywaniu aplikacji na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Przerwa będzie mogła być udzielona tylko raz w trakcie trwania aplikacji, a w tym okresie aplikant będzie zwolniony z obowiązku ponoszenia opłaty za szkolenie. Zniesiono formę testową egzaminu notarialnego. W świetle nowych regulacji egzamin notarialny będzie składał się z 3 części pisemnych. Pierwsza i druga część egzaminu notarialnego mają polegać na opracowaniu projektów aktów notarialnych na podstawie opisanych przypadków, natomiast trzecia część egzaminu to opracowanie projektu odmowy dokonania czynności notarialnej lub uzasadnienia jej dopuszczalności bądź opracowanie projektu dokonania czynności notarialnej innej niż akt notarialny. Łącznie wszystkie części egzaminu obejmą więc w pełni zakres czynności wykonywanych przez notariusza. Zlikwidowana zostanie asesura notarialna. Osoba, która zda egzamin zawodowy i złoży ślubowanie zostanie zastępcą notarialnym i w zależności od swojej decyzji będzie mogła wystąpić do Ministra Sprawiedliwości z wnioskiem o powołanie na notariusza albo zostać zatrudniona w kancelarii innego notariusza i tam wykonywać w jego zastępstwie czynności notarialne. Jeżeli chodzi o dostęp do zawodów adwokata i radcy prawnego to skrócono z 5 do 4 lat wymagany okres doświadczenia zawodowego wymaganego do przystąpienia do egzaminu adwokackiego, radcowskiego i notarialnego bez odbycia aplikacji. Od tej pory, po 6 miesiącach aplikacji aplikant adwokacki i radcowski może zastępować odpowiednio adwokata i radcę prawnego przed sądami, organami ścigania, organami państwowymi, samorządowymi i innymi instytucjami, z wyjątkiem Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu. Z kolei przez okres roku od daty zakończenia aplikacji wskazanej w zaświadczeniu o odbyciu aplikacji aplikant adwokacki i radcowski może zastępować odpowiednio adwokata i radcę prawnego w w/w zakresie. Zniesiony został test, jako element egzaminu zawodowego.
Zmiany dotyczące innych zawodów
Ustawa deregulacyjna całkowicie otworzyła zawód pośrednika i zarządcy nieruchomości. Jednak, tak jak do tej pory, osoby te będą musiały posiadać obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej oraz dalej muszą wykonywać swoje czynności w oparciu o pisemną umowę. W przypadku rzeczoznawcy majątkowego obniżono między innymi wymóg wykształcenia z wyższego magisterskiego do wyższego oraz wprowadzono obowiązek zaliczenia na poczet praktyki zawodowej praktyki odbytej na studiach pod warunkiem, że jej program powstał w oparciu o umowę między uczelnią a organizacją zawodową rzeczoznawców majątkowych. Od tej pory zwolniona z odbycia praktyki zawodowej jest osoba, która posiada udokumentowane dwuletnie doświadczenie na stanowisku związanym z wyceną nieruchomości. Całkowitej deregulacji poddany został zawód trenera, gdzie utrzymano jedynie minimalne wymogi, czyli niekaralność za określone przestępstwa. W odniesieniu do przewodników turystycznych miejskich i terenowych zachowano tylko wymóg niekaralności, wykształcenia średniego i pełnoletniości. W przypadku taksówkarzy egzamin potwierdzający znajomość topografii danej miejscowości będą mogły przeprowadzać jedynie gminy liczące powyżej 100 tys. mieszkańców.
