Projektowane zmiany wynikają z konieczności ustawowego uregulowania kwestii związanych z monitorowaniem zakładów karnych i aresztów śledczych, pozwalającym na kontrolę zachowania osób pozbawionych wolności. Monitorowanie to ma na celu zapewnienie porządku i bezpieczeństwa na terenie jednostek penitencjarnych, a także ochronę zdrowia i życia skazanych i tymczasowo aresztowanych.
Aby uszanować konstytucyjne prawa i wolności osadzonych, obraz z kamer przemysłowych będzie przekazywany na monitory albo do urządzeń utrwalających obraz lub dźwięk, w sposób uniemożliwiający rozpoznanie intymnych części ciała. Cel ten zostanie osiągnięty przez zastosowanie specjalnych kamer, wyposażonych w tzw. funkcję maskowania stref prywatności. Oznacza to, że strefy te nie będą w ogóle widoczne na monitorze i w takiej niewidocznej formie będą utrwalane. Strefy prywatności określane będą podczas montażu kamer i nie będą mogły być zmieniane podczas monitoringu. Utrwalony dźwięk lub obraz nie zawierający informacji wskazujących na popełnienie przestępstwa bądź nieistotny dla bezpieczeństwa osoby skazanej albo zakładu karnego, będzie niezwłocznie niszczony.
Zgodnie z projektem, stały monitoring obejmie osoby skazane i tymczasowo aresztowane, stwarzające poważne zagrożenie społeczne lub niebezpieczne dla jednostki penitencjarnej. Nowe przepisy zakładają również stałe monitorowanie zachowania tzw. niebezpiecznych – skazanych i tymczasowo aresztowanych. Chodzi o monitorowanie ich zachowania nie tylko w celach mieszkalnych wraz z kącikami sanitarnymi, ale także w każdym innym miejscu, w którym się znajdują.
Przyjęte rozwiązania pozwolą na wykorzystywanie monitoringu kamer telewizji przemysłowej do kontroli zachowania skazanego w czasie pobytu w zakładzie karnym lub areszcie śledczym. Co istotne, monitorowany obraz lub dźwięk będzie mógł być utrwalany za pomocą odpowiednich urządzeń. Przewiduje się jednak, że utrwaleniu nie będą podlegać informacje objęte tajemnicą spowiedzi lub tajemnicą prawnie chronioną (np. tajemnicą adwokacką). Monitorowane będą części cel mieszkalnych przeznaczonych do celów sanitarno-higienicznych oraz łaźni.
Monitoring pomieszczeń ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa zarówno jednostkom organizacyjnym Służby Więziennej, jak i osobom przebywającym na ich terenie. Ma on usprawnić działania funkcjonariuszy Służby Więziennej w zakresie adekwatnej interwencji mającej na celu zapobieżenie zaistnieniu wypadków nadzwyczajnych na terenie zakładu karnego lub aresztu śledczego. Zaproponowano, aby nowe przepisy weszły w życie po 3 miesiącach od dnia ogłoszenia.
