Spis treści
Niektóre państwa nie uznają podwójnego obywatelstwa
Osoba, która składa wniosek o polskie obywatelstwo powinna wcześniej zapoznać się z przepisami swojego kraju pochodzenia regulującymi kwestie podwójnego obywatelstwa. Obywatel polski może bowiem posiadać równocześnie obywatelstwo tak polskie, jak i i państwa obcego. Tak jest również w większości krajów Unii Europejskiej. Są natomiast państwa (jak np. Ukraina), które nie uznają podwójnego obywatelstwa. W takim przypadku osoba, która nabywa się obywatelstwo innego państwa automatycznie traci obywatelstwo dotychczasowe.
W jaki sposób można nabyć polskie obywatelstwo?
Należy pamiętać, że polskie obywatelstwo nabywa się:
- z mocy prawa,
- przez nadanie obywatelstwa polskiego,
- przez uznanie za obywatela polskiego,
- przez przywrócenie obywatelstwa polskiego.
Nabycie polskiego obywatelstwa z mocy prawa
Zgodnie z tzw. zasadą prawa krwi dziecko nabywa z mocy prawa obywatelstwo polskie przez urodzenie z rodziców, z których co najmniej jedno ma obywatelstwo polskie, bez względu na miejsce urodzenia dziecka w Polsce, czy za granicą. Z kolei zasada prawa ziemi stanowi, że małoletni nabywa polskie obywatelstwo przez urodzenie w przypadku, gdy urodził się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone. Ponadto dziecko staje się obywatelem Polski, jeśli zostało znalezione na terytorium Polski, a jego rodzice są nieznani. Natomiast dziecko przysposobione przez osobę lub osoby mające obywatelstwo polskie nabywa to obywatelstwo w sytuacji, gdy przysposobienie pełne nastąpiło przed ukończeniem przez niego 16 lat. W tym przypadku przyjmuje się, że małoletni cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia.
Nadanie polskiego obywatelstwa
Obywatelstwo polskie nadaje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Warto wiedzieć, że w swoich decyzjach nie jest on ograniczony żadnymi warunkami, które powinien spełnić cudzoziemiec, aby to obywatelstwo zostało mu nadane. Prezydent może więc nadać polskie obywatelstwo każdemu cudzoziemcowi. Nadanie obywatelstwa polskiego następuje na wniosek cudzoziemca. Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego składa się, za pośrednictwem wojewody lub konsula, osobiście lub korespondencyjnie z podpisem urzędowo poświadczonym. Co ważne, odmowa nadania obywatelstwa polskiego nie wymaga uzasadnienia oraz nie podlega zaskarżeniu.
Uznanie za polskiego obywatela
Cudzoziemiec może również zostać uznany za obywatela polskiego. I tak za obywatela polskiego uznaje się:
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 3 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, który posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego,
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, który:
- pozostaje co najmniej od 3 lat w związku małżeńskim zawartym z obywatelem polskim lub
- nie posiada żadnego obywatelstwa,
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z posiadaniem statusu uchodźcy nadanego w Rzeczypospolitej Polskiej,
- małoletniego cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, którego jedno z rodziców jest obywatelem polskim, a drugie z rodziców, nieposiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie,
- małoletniego cudzoziemca przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawa stałego pobytu, którego co najmniej jednemu z rodziców zostało przywrócone obywatelstwo polskie, a drugie z rodziców, nieposiadające obywatelstwa polskiego, wyraziło zgodę na to uznanie,
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie i legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 10 lat, który spełnia łącznie następujące warunki:
- posiada zezwolenie na pobyt stały, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej lub prawo stałego pobytu,
- posiada w Rzeczypospolitej Polskiej stabilne i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego,
- cudzoziemca przebywającego nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej od 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt stały, które uzyskał w związku z polskim pochodzeniem.
Dodatkowo cudzoziemiec ubiegający się o uznanie za polskiego obywatela, za wyjątkiem cudzoziemców małoletnich, ma obowiązek znać język polski. Znajomość języka polskiego musi być potwierdzona certyfikatem znajomości języka uzyskanym po zdaniu egzaminu państwowego, świadectwem ukończenia szkoły, podstawowej, średniej lub wyższej, w Polsce lub świadectwem ukończenia szkoły za granicą z wykładowym językiem polskim. Warto wiedzieć, że certyfikaty znajomości języka polskiego wydawane są przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego Jako Obcego. Uznanie cudzoziemca za obywatela polskiego następuje na jego wniosek, a w przypadku małoletniego cudzoziemca – na wniosek jego przedstawicieli ustawowych, składany do wojewody właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której postępowanie dotyczy.
Przywrócenie polskiego obywatelstwa
Cudzoziemiec może także starać się o przywrócenie obywatelstwa polskiego, jeśli w przeszłości je posiadał i utracił je przed 1 stycznia 1999r. na mocy ustaw szczególnych. W tym celu powinien on złożyć właściwy wniosek do Ministra Spraw Wewnętrznych. Natomiast cudzoziemiec zamieszkujący poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej składa wniosek o przywrócenie obywatelstwa polskiego za pośrednictwem konsula właściwego ze względu na jego miejsce zamieszkania.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 2 kwietnia 2009r. o obywatelstwie polskim (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 161 ze zm.).