24 września 2010 r. Sejm uchwalił nową ustawę o ewidencji ludności, zgodnie z którą obowiązek meldunkowy zostanie zniesiony z dniem 1 stycznia 2014 r. (sama ustawa wejdzie w życie jednak dopiero 1 stycznia 2013 r.). Spełniając trwający jeszcze obowiązek meldunkowy (przez okres najbliższego roku) będzie można składać dokumenty dotyczące wymeldowania z poprzedniego miejsca zamieszkania – dla przypomnienia, obecnie proces meldunku i wymeldowania to dwa odrębne postępowania, które wymagały dwukrotnej wizyty we właściwym urzędzie.
Dodatkowo od 2013 r. składając wniosek dotyczący meldunku (czy to na pobyt stały czy czasowy) nie będziemy musieli podawać danych dotyczących naszego wykształcenia, stosunku do służby wojskowej, czy nawet okazywać książeczki wojskowej. Wystarczające będzie okazanie dowodu osobistego we właściwym urzędzie (właściwym ze względu na miejsce, w którym chcemy się zameldować) i złożenie prawidłowo wypełnionego wniosku. Ważną kwestią jest także to, że osoba chcąca zameldować się w nowym miejscu nie musi osobiście stawiać się w urzędzie. Wystarczy, aby w urzędzie pojawił się właściciel danej nieruchomości lub osoba, która dysponuje jakimkolwiek innym tytułem prawnym do konkretnego lokalu (oczywiście musi ona posiadać przy sobie dokumenty potwierdzające takie prawo), wyposażona w prawidłowo wyposażony i podpisany wniosek meldunkowy oraz dowód osobisty osoby, która ma zostać zameldowana w nowym miejscu.
Ważną informacją jest także to, że od 2013 r. znoszone są także kary za niedopełnienie obowiązku meldunkowego – tak dla obywateli RP jak i UE. Od 2015 r. natomiast dane meldunkowe znikną całkowicie z naszych dowodów.
Nie jest to jedyna zmiana jaką szykuje nam ustawodawca, ponieważ od 1 stycznia 2014 r. zmienia się także zakres danych gromadzonych w rejestrze PESEL. Od dnia wejścia w życie zmian nie będą gromadzone informacje, które dotyczyłyby adresów , kraju zamieszkania oraz danych obejmujących wjazd na teren naszego kraju oraz wyjazdy poza jego granice. Likwidacji ulegną wszelkie rejestry mieszkańców oraz zamieszkania cudzoziemców – podstawowym systemem w tym zakresie będzie wyłącznie system ewidencji ludności związany z nr PESEL. Dodatkowo właściwe organy administracji publicznej zostaną pozbawione prawa do gromadzenia niektórych danych o obywatelu (np. kraj urodzenia czy kraj miejsca zamieszkania).
Zanim jednak uchwalone zmiany wejdą w życie pamiętajmy, że na chwilę obecną obowiązują następujące zasady:
- Obywatel polski, który przebywa na terenie RP musi wykonywać obowiązek meldunkowy polegający na zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego; wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego; zgłoszeniu wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej oraz powrotu z wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej.
- Obywatel polski, który wyjeżdża z kraju z zamiarem stałego pobytu, jest obowiązany zgłosić swój wyjazd. Zgłoszenie wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej skutkuje wymeldowaniem z miejsca pobytu stałego i czasowego. Jeżeli pobyt obywatela poza granicami kraju, bez zamiaru stałego pobytu, ma trwać dłużej niż 6 miesięcy, wówczas jest on zobowiązany zgłosić swój wyjazd oraz powrót. Zgłoszeń dokonuje się najpóźniej w dniu opuszczenia miejsca pobytu stałego oraz czasowego, właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi), w formie pisemnej na formularzu. Zgłoszenie może być przekazane także w formie dokumentu elektronicznego na formularzu umożliwiającym wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego gminy.
