Ogólna zasada głosi, że należy zachowywać bezpieczeństwo w trakcie uczestniczenia w ruchu drogowym – oczywiście zgodnie z regułą ograniczonego zaufania. To stwierdzenie jest jednak bardzo lakoniczne, w związku z tym ustawodawca wprost określa powinności każdego rowerzysty.
Rowerzysta w pierwszej kolejności powinien poruszać się po jezdni, chyba że na określonym terenie istnieją specjalne ścieżki rowerowe. W takiej sytuacji rowerzyści zobligowani są do poruszania się po wyznaczonych dla nich jezdniach. Z powyższego wynika zatem, że rowerzyści nie mogą poruszać się po chodnikach, te są bowiem przeznaczone wyłącznie dla pieszych. Jazdy po chodniku nie możemy usprawiedliwiać tym, że nie ma w pobliżu ścieżki rowerowej – takie tłumaczenie jest po prostu błędne. Warto jednak zaznaczyć, że prawo dopuszcza możliwość poruszania się rowerem po chodniku tylko w szczególnych sytuacjach – w razie bardzo niesprzyjającej pogody – np. intensywny deszcz, mgła, śnieżyca, gołoledź. Przy dobrej pogodzie można jeździć po chodniku, jeśli jego szerokość przekracza 2 metry, a dopuszczalna prędkość na ulicy jest wyższa od 50 km/h. Mogą to robić także dorośli sprawujący opiekę nad jadącym na rowerze dzieckiem do 10 roku życia. W innych przypadkach jazda po chodniku jest zakazana, z prostej przyczyny – rowerzysta stanowi wówczas zagrożenie dla pieszego. Jeśli jednak będziemy zmuszeni do skorzystania z chodnika, pamiętajmy, że pierwszeństwo w takim przypadku zawsze przysługuje pieszym.
Całkowicie zakazane jest poruszanie się rowerem po autostradach i drogach ekspresowych – te ulice są przeznaczone dla pojazdów przystosowanych do naprawdę dużych prędkości. Z drugiej strony rowerzyści mogą wjeżdżać do tuneli czy korzystać z miejscowych obwodnic, chyba że zakaz będzie wynikał z postawionego znaku drogowego.
Co jednak zrobić, gdy ścieżka rowerowa po której się poruszamy została zatamowana, np. przez kilka zaparkowanych samochodów? W takiej sytuacji rowerzyści mogą skorzystać z ulicy, po której poruszają się samochody. Kolejną ważną kwestią jest wyprzedzanie innych pojazdów. O ile ten temat nie stanowi problemu w przypadku poruszania się po ścieżkach rowerowych, czy chodniku, o tyle wśród poruszających się samochodów może to być nie lada problem. Zgodnie z przepisami wprowadzonymi w 2011 roku, rowerzysta może wyprzedzić z prawej strony samochody stojące lub wolno poruszające się w korku. Oznacza to, że kierowcy, którzy zezwalają pasażerom na wysiadanie w takich sytuacjach, muszą uważnie patrzeć w lusterka. Rowerzysta może wyprzedzać samochody również buspasem, o ile są one oznaczone znakami mówiącymi, że wolno się po nich poruszać jednośladom. Poruszając się rowerem po jezdni pamiętajmy także o trzymaniu się jej prawej krawędzi. Wyjątkowo środkiem pasa możemy jechać na rondzie, a także wówczas, gdy rowerzystów będzie co najmniej kilku – w tym drugim przypadku nie może to jednak prowadzić do utrudniania ruchu innym samochodom (np. poprzez tamowanie ruchu drogowego zbyt wolną jazdą).
Od 2011 r. rowerzyści zostali zrównani w prawach z kierowcami innych pojazdów mechanicznych. Dla przykładu, rowerzysta na ścieżce rowerowej ma teraz bezwzględne pierwszeństwo przed samochodem, który chce tę ścieżkę przeciąć (wyjeżdżając z posesji, czy z parkingu). Na przejazdach rowerowych nieoznaczonych znakami kierowca musi ustąpić pierwszeństwa rowerzyście, jeśli skręca z drogi równoległej do ścieżki. Pamiętajmy, że zrównanie pozycji rowerzystów i kierowców aut ma także swoje minusy – przykładowo gdy rowerzysta zbliża się do pasów, na których już znajduje się pieszy, musi ustąpić pierwszeństwa. Warto też wspomnieć, że poruszanie się rowerem w ciągu dnia nie wymusza na nas posiadania świateł. Oświetlenie rowerowe na stałe musi być zamontowane tylko w formie tylnego odblasku w kształcie innym niż trójkątny. W nocy natomiast możemy mieć oświetlenie migające – zarówno z tyłu jak i z przodu. Wolno również montować oświetlenie na kierownicy – maksymalna wysokość montażu przedniej lampy wynosi 150 cm.
