Pracownicy zakładów opieki zdrowotnej należą do kategorii pracowników wobec, który z samej natury wykonywanego zawodu należy stosować zupełnie inne normy czasu pracy, niż w przypadku pozostałych grup pracowniczych np. pracowników biurowych. Czas pracy takich pracowników został określony w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
Zgodnie z treścią art. 93 w/w aktu prawnego, czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym zasadniczo w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 7 godzin 35 minut na dobę i przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Czas pracy pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Czas pracy pracowników niewidomych zatrudnionych na stanowiskach wymagających kontaktu z pacjentami, w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie może przekraczać 6 godzin na dobę i przeciętnie 30 godzin na tydzień w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym. Pamiętajmy, że w powyższych sytuacjach okres rozliczeniowy nie może przekraczać 3 miesięcy.
Z drugiej strony powyższa regulacja nie jest jedyna jeśli chodzi o normy czasu pracy pracowników ZOZ, bowiem ustawodawca przewidział możliwość wydłużania tak określonego czasu pracy. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją, w stosunku do pracowników mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których dopuszczalne jest przedłużenie wymiaru czasu pracy do 12 godzin na dobę. W rozkładach czas pracy pracowników zatrudnionych w podmiocie leczniczym nie może przekraczać przeciętnie 37 godzin 55 minut na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, a w stosunku do pracowników technicznych, obsługi i gospodarczych- przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Okres rozliczeniowy w takim przypadku nie może być dłuższy niż miesiąc. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do 4 miesięcy. Rozkład czasu pracy powinien być stosowany na podstawie harmonogramów pracy ustalanych dla przyjętego okresu rozliczeniowego, określających dla poszczególnych pracowników dni i godziny pracy oraz dni wolne od pracy.
Oczywiście musimy mieć na uwadze, że powyższego modelu wydłużonego czasu pracy nie wolno stosować względem wszystkich pracowników ZOZ. W rozkładach czasu pracy, o których była mowa wymiar czasu pracy:
- pracownic w ciąży,
- pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4, bez ich zgody
– nie może przekraczać 8 godzin na dobę.
Na zakończenie warto wspomnieć także o tzw. dyżurze medycznym. Zgodnie z art. 95 ustawy, pracownicy wykonujący zawód medyczny i posiadający wyższe wykształcenie, zatrudnieni w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne mogą być zobowiązani do pełnienia w przedsiębiorstwie tego podmiotu dyżuru medycznego. Dyżurem medycznym jest wykonywanie poza normalnymi godzinami pracy czynności zawodowych w podmiocie leczniczym wykonującym stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne. Czas pełnienia dyżuru medycznego wlicza się oczywiście do czasu pracy. Oczywiście każdemu pracownikowi ZOZ przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Pracownikowi pełniącemu dyżur medyczny okres odpoczynku powinien być udzielony bezpośrednio po zakończeniu pełnienia dyżuru medycznego. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.
Nie zapominajmy, że pracownicy podmiotów leczniczych mogą zostać zobowiązani do pozostawania w gotowości do udzielania świadczeń zdrowotnych. Za każdą godzinę pozostawania w gotowości do udzielania świadczeń zdrowotnych przysługuje im jednak wynagrodzenie w wysokości 50% stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego. Godzinową stawkę wynagrodzenia zasadniczego oblicza się, dzieląc kwotę miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego wynikającą z osobistego zaszeregowania pracownika przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.
