Spis treści
Nieprzytomny pacjent, a zgoda na leczenie
W przypadku, gdy pacjent jest nieprzytomny i nie ma możliwości wyrażenia świadomej zgody na leczenie, to o prowadzonej terapii nie może zdecydować jego rodzina lub na przykład życiowy partner. Natomiast jeśli pacjent zdążył przez utratą przytomności ustalić wszystkie kwestie związane z zaproponowanym przez lekarza leczeniem, to w dalszym ciągu będą te ustalenia obowiązywać – nawet po utracie przytomności.
Jeśli natomiast nie było możliwości uzyskania zgody na operację/leczenie od nieprzytomnego pacjenta, który już w takim stanie został przywieziony karetką na Szpitalny Oddział Ratunkowy – to o wszelkich czynnościach, które są związane z ratowaniem jego życia decyduje lekarz prowadzący. We wszystkich innych przypadkach – czyli leczeniem, które nie jest konieczne z uwagi na ratowanie życia pacjenta – decyzje o leczeniu podejmuje kurator ustanowiony przez sąd.
Należy podkreślić, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach lekarz może nie podjąć lub odstąpić od leczenia. Jednak, co istotne – zwłoka w udzieleniu pomocy nie może spowodować niebezpieczeństwa utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia pacjenta. W przypadku, gdy lekarz podejmie taką decyzję, to ma obowiązek z odpowiednim wyprzedzeniem uprzedzić o tym fakcie pacjenta i wskazać lekarza lub placówkę, w które ma realne możliwości uzyskania świadczenia. W praktyce oznacza to, że na przykład lekarz powinien uzgodnić przeniesienie do innego szpitala, a nie tylko poinformować o możliwości dalszego leczenia we wskazanej placówce. Odmowa lub odstąpienie od leczenia powinny zostać zawsze uzasadnione i odnotowane w dokumentacji medycznej.
Zgoda dziecka na leczenie
Dziecko do ukończenia 16 roku życia może korzystać ze świadczeń tylko za zgodą i w obecności przedstawiciela ustawowego, czyli np. jednego z rodziców lub opiekuna faktycznego i nie może samodzielnie decydować o prowadzonym leczeniu. O wszystkich sprawach związanych z leczeniem dziecka decydują wówczas tylko i wyłącznie jego przedstawiciele ustawowi lub opiekunowie faktyczni. Natomiast po ukończeniu przez dziecko 16. roku życia, ma on takie samo prawo do informacji o stanie zdrowia i prowadzonym leczeniu w takim samym zakresie, jak osoba dorosła. Dziecko ma również prawo do wyrażenia świadomej zgody na proponowane leczenie, pomimo braku zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. Mogą być mu więc udzielane świadczenia bez obecności dorosłego opiekuna.
Dziecko, które ukończyło 16 rok życia ma również prawo do wyrażenia sprzeciwu i niewyrażenia zgody na zaproponowane leczenie. I pomimo, że do ukończenia przez dziecko 18 lat prawo do wyrażenia zgody ma także przedstawiciel ustawowy lub opiekun faktyczny, to w sytuacji, gdy dziecko nie zgodzi się na leczenie – jego decyzja jest ważniejsza. W takim przypadku w celu przeprowadzenia terapii np. zabiegu lub badania, wymagane jest zezwolenie sądu.
Podstawa prawna:
art. 15 – 19 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2009 nr 52 poz. 417)
