Spis treści
Wymagania dotyczące altany działkowej w świetle Regulaminu Rodzinnych Ogrodów Działkowych
Jednym z urządzeń, w które może być wyposażona działka jest altana.
W świetle § 59 Regulaminu Rodzinnych Ogrodów Działkowych stanowiącego załącznik do uchwały KRPZD nr 2/XVIII/2014 z dnia 21 lutego 2014 roku, altana powinna być funkcjonalna i estetyczna. Może ona mieć powierzchnię zabudowy mierzoną po obrysie ścian zewnętrznych do 35 m2, wysokość do 5 metrów przy dachu dwuspadowym stromym i 4 metrów przy innym kształcie dachu. Wysokość altany mierzy się od poziomu gruntu do najwyższego punktu dachu.
Odległość altany od granic działki nie może być mniejsza niż 3 metry. Jeżeli plan zagospodarowania ROD określa miejsce usytuowania altany, działkowiec zobowiązany jest do jej wybudowania zgodnie z tym planem.
Działkowiec obowiązany jest powiadomić na piśmie zarząd ROD o zamiarze budowy lub rozbudowy altany, załączając rysunek uwzględniający jej powierzchnię zabudowy i wysokość oraz usytuowanie względem granic działki.
Altanka działkowa a pozwolenie na budowę
W świetle ustawy z dnia z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane, budynkiem jest taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.
Ustawa ta wskazuje także jakie obiekty budowlane nie wymagają pozwolenia na budowę. I tak tez zgodnie z normą art. 29 ust. 1 pkt 4 ustawy, pozwolenia na budowę nie wymaga budowa altan i obiektów gospodarczych na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych o powierzchni zabudowy do 35 m2 oraz wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich.
Warto przywołać tutaj wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 września 2014 roku (sygn. akt II OSK 675/13), w którym to sąd podkreślił, że do powierzchni altany w rodzinnym ogrodzie działkowym wlicza się taras, co może wpływać na legalność budowy.
Problem pojawia się, gdy chcemy zdefiniować pojęcie altany. Jak wskazano w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 18 grudnia 2012 roku (sygn. akt II SA/Po 875/12), brak w przepisach Prawa budowlanego wiążącej definicji legalnej "altany" powoduje, że należy znaczenia tego pojęcia szukać w języku polskim powszechnie używanym. W Słowniku języka polskiego pod redakcją W. Doroszewskiego, PWN, Warszawa 1958, altana to "lekki, przewiewny budyneczek w ogrodach i parkach, często obsadzony roślinami pnącymi", z kolei w Uniwersalnym słowniku języka polskiego pod redakcją S. Dubiesza, PWN, Warszawa 2006, altana to "niewielka budowla ogrodowa, zwykle drewniana o ażurowych ścianach, służąca do wypoczynku i ochrony przed słońcem i deszczem". Czy oznacza to, że altany działkowe, mające de facto postać niewielkich, murowanych budynków, często podpiwniczonych, stanowią samowolę budowlaną?
Kontrowersyjna linia orzecznicza sądów administracyjnych
Jak się okazuje bardzo łatwo murowana altana działkowa może zostać sklasyfikowana jako samowola budowlana. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 stycznia 2014 roku (sygn. akt II OSK 1875/12), pozwolenia na budowę nie wymaga budowa altan. W ustawie Prawo budowlane brak jest jednak legalnej definicji altany. Z definicji przywołanych przez Sąd wynika, że pod pojęciem altany należy rozumieć budowlę o lekkiej konstrukcji, często ażurowej, stawianej w ogrodzie, przeznaczonej do wypoczynku i ochrony przez słońcem i deszczem. Takie rozumienie altany zostało wyrażone również w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 5 listopada 2009 r., II SA/Kr 1245/09, oraz wyrok WSA w Szczecinie z dnia 22 lutego 2007 r., II SA/Sz 1021/06). Dla kwalifikacji obiektu budowlanego jako altany, nie jest wystarczające, aby spełniał on ograniczenia wymiarowe określone w Prawie budowlanym. Istotna jest bowiem także funkcja i charakter obiektu czy też jego konstrukcja, czyli to z jakiego materiału został zbudowany. Przy czym bez znaczenia pozostaje to, że obiekt spełnia wszystkie wytyczne Polskiego Związku Działkowców. Jak bowiem słusznie zauważył Sąd, Regulamin Rodzinnych Ogrodów Działkowych nie jest aktem prawa powszechnie obowiązującego, wiążącym organy administracji publicznej – organy nadzoru budowlanego. Sąd zakwalifikował tym samym altanę murowaną jako budynek rekreacyjno-letniskowy, którego wzniesienie wymagało wcześniejszego uzyskania pozwolenia na jego budowę.
Altana a obiekt małej architektury
Prawo budowlane wskazuje, że obiektem budowlanym jest nie tylko budynek, ale również tzw. obiekt małej architektury. Obiektami małej architektury są niewielkie obiekty, a w szczególności:
- kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
- posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
- użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki.
Dlatego też, jak wskazano w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 18 grudnia 2012 roku (sygn. akt II SA/Po 875/12), ustawowa definicja obiektu małej architektury w żaden sposób nie nawiązuje do obiektu budowlanego, jakim jest altana, biorąc pod uwagę jej funkcje użytkowe, jako miejsce spotkań i odpoczynku o konstrukcji chroniącej przed deszczem i słońcem. W przypadku obiektu będącego altaną niezależnie od jego rozmiarów brak będzie prawnej możliwości zaliczenia go do obiektów małej architektury ogrodowej.
Podstawa prawna:
Art. 3, art. 29 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane (Dz.U.2013.1409).
§ 59 Regulaminu Rodzinnych Ogrodów Działkowych stanowiących załącznik do uchwały KRPZD nr 2/XVIII/2014 z dnia 21 lutego 2014 roku.
