Okazuje się, że polski ustawodawca pomyślał o kłopotliwej sytuacji związanej z koniecznością wkroczenia na cudzy grunt. Pamiętajmy jednak, że zastosowanie poniższych przepisów powinno być ostatecznością – warto w pierwszej kolejności dogadać się z własnym sąsiadem i zwyczajnie wyjaśnić na czym polega nasz budowlany problem. Istnieje bowiem duża szansa, że będziemy mogli wkroczyć na nieruchomość sąsiada i dalej prowadzić niezbędne prace budowlane, a to z kolei zaoszczędzi nam czasu, nerwów i niepotrzebnych wydatków.
Jeżeli jednak z jakichś względów nie możemy, lub nie chcemy, dogadać się z sąsiadem – to z pomocą przychodzą nam odpowiednie zapisy ustawowe. Zgodnie z treścią art. 47 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, jeżeli do wykonania prac przygotowawczych lub robót budowlanych jest niezbędne wejście do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości, inwestor jest obowiązany przed rozpoczęciem robót uzyskać zgodę właściciela sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu (najemcy) na wejście oraz uzgodnić z nim przewidywany sposób, zakres i terminy korzystania z tych obiektów, a także ewentualną rekompensatę z tego tytułu. W razie nieuzgodnienia warunków, o których mowa powyżej, właściwy organ – na wniosek inwestora – w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, rozstrzyga, w drodze decyzji, o niezbędności wejścia do sąsiedniego budynku, lokalu lub na teren sąsiedniej nieruchomości. W przypadku uznania zasadności wniosku inwestora, właściwy organ określa jednocześnie granice niezbędnej potrzeby oraz warunki korzystania z sąsiedniego budynku, lokalu lub nieruchomości. Inwestor, po zakończeniu robót budowlanych jest obowiązany naprawić szkody powstałe w wyniku korzystania z sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu – na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. Zajęcie, na potrzeby budowy, pasa drogowego lub jego części może nastąpić po spełnieniu wymagań określonych w odrębnych przepisach.
Decyzję o niezbędności wejścia na teren sąsiedniej nieruchomości wydaje właściwy miejscowo starosta. Aby decyzja została w ogóle wydana zainteresowany musi wystąpić do starosty z właściwym wnioskiem, do którego należy dołączyć:
- kserokopię ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, zgłoszenie lub decyzję nakazującą wykonanie określonych robót wydanej przez organ nadzoru budowlanego,
- zatwierdzony projekt budowlany (do wglądu) – o ile organ nie dysponuje dokumentami archiwalnymi,
- szkice lub rysunki oraz inne dokumenty, a także informacje o zamierzonych robotach budowlanych (w zależności od potrzeb) w przypadku realizacji robót nie wymagających pozwolenia na budowę,
- pisemną odmowę właściciela sąsiedniej nieruchomości lub oświadczenie inwestora o braku zgody sąsiada na wejście na jego teren, w celu wykonania robót budowlanych.
- dowód wniesienia opłaty skarbowej gotówką w kasie organu podatkowego albo przelewem na rachunek bankowy tego organu.
Pamiętajmy, że opłata skarbowa od wydania powyższej decyzji to niewielki koszt – 10 zł, od upoważnienia – 17 zł. Zwalnia się z opłaty skarbowej jednostki budżetowe, jednostki samorządu terytorialnego. Nie podlegają opłacie skarbowej czynności urzędowe, wydanie zaświadczenia oraz zezwolenia w sprawach budownictwa mieszkaniowego, w sprawach nauki, szkolnictwa, oświaty pozaszkolnej oraz zdrowia.