Założenia projektu
Zmiany mają na celu dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 lipca 2011r. (sygn. akt P 59/11) poprzez wprowadzenie możliwości wliczania urlopu macierzyńskiego do okresu uprawniającego do otrzymania trzynastego wynagrodzenia. W przedmiotowym wyroku TK orzekł bowiem, że art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 1997r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej w zakresie, w jakim pomija okres urlopu macierzyńskiego jako umożliwiający nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, w sytuacji nieprzepracowania w ciągu całego roku kalendarzowego faktycznie 6 miesięcy, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 71 ust. 2 Konstytucji.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 w/w ustawy pracownik jednostki sfery budżetowej nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Przepracowanie jest rozumiane jako faktyczne (efektywne) wykonywanie pracy, a nie tylko pozostawanie w stosunku pracy. Jednocześnie ust. 2 wprowadza wyjątek poszerzający zakres pracowników uprawnionych do trzynastki, przewidując, że pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem, że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy. Jednak, na mocy ust. 3, przepracowanie wymaganych 6 miesięcy nie jest warunkiem koniecznym do otrzymania trzynastej pensji, jeżeli pracownik między innymi zostanie powołany do służby wojskowej lub korzysta z urlopu wychowawczego. Oznacza to, że osoba, która wzięła urlop wychowawczy otrzyma trzynastkę niezależnie od tego, jaki okres w roku przepracowała, natomiast osoba korzystająca z urlopu macierzyńskiego takiej możliwości nie ma i musi te 6 miesięcy przepracować. Mając więc na względzie wykonanie przedmiotowego wyroku TK nowelizacja zakłada uznanie okresu urlopu macierzyńskiego za umożliwiający nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego przez pracowników jednostek sfery budżetowej, w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, w sytuacji nieprzepracowania w ciągu całego roku kalendarzowego faktycznie 6 miesięcy. Według projektodawców zmiany mają mieć zastosowanie już do trzynastek przysługujących za 2012 rok. Z uwagi na fakt, że trzynaste pensje powinny być wypłacone do końca marca przyszłego roku pozostało już niewiele czasu na uchwalenie nowelizacji.
Projekt rządowy
Co ciekawe, zmiany w tej materii przygotował również rząd. W chwili obecnej zajmuje się nim Komitet Stały Rady Ministrów. Warto wiedzieć, że w przeciwieństwie do senackiego ten projekt przewiduje, że do okresu uprawniającego do otrzymania trzynastej pensji zaliczane mają być, oprócz urlopu macierzyńskiego, także dodatkowy urlop macierzyński, urlop ojcowski, urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego. W rządowym projekcie również wyraźnie zapisano, że ma mieć zastosowanie do trzynastek za 2012 rok.
