Pojęcie przestoju w pracy
Warto wiedzieć, że przepisy prawa pracy nie definiują pojęcia przestoju w pracy. Na podstawie orzecznictwa sądów powszechnych i stanowiska przyjętego w doktrynie prawa pracy przestój w pracy określa się jako nieplanowaną, przejściową oraz wywołaną przyczynami organizacyjnymi, technicznymi lub warunkami atmosferycznymi przerwę w pracy. Co istotne, za przestój w pracy nie uważa się przerwy w pracy spowodowanej przyczynami ekonomicznymi. Przestój może być spowodowany między innymi awarią urządzeń, przerwą w dopływie prądu, wody, warunkami atmosferycznymi, brakiem narzędzi do wykonywania pracy, brakiem odpowiednich zabezpieczeń podczas wykonywania pracy, niewłaściwym wyposażeniem pracownika w odzież, obuwie robocze lub środki ochrony indywidualnej.
Pracownik musi pozostawać w gotowości do świadczenia pracy
Zgodnie z art. 81 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998r., Nr 21, poz. 94 ze zm.) pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy. Za czas przestoju pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia wynikającego z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania, wówczas przysługuje 60% wynagrodzenia. Oznacza to, że pracownik otrzyma wynagrodzenie za czas przestoju, tylko wtedy gdy pozostaje on w gotowości do świadczenia pracy i tylko wówczas gdy przerwa w pracy nie nastąpiła z jego winy. Co za tym idzie, w przypadku przestoju, musi pozostawać on w gotowości do wykonywania pracy. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, brak gotowości pracownika do wykonywania pracy wyklucza zasadność zasądzenia wynagrodzenia za czas przestoju, ponieważ konstrukcyjną przesłanką zasądzenia takiego wynagrodzenia jest stan gotowości pracownika do świadczenia pracy. Przez pozostawanie w dyspozycji pracodawcy, jako element gotowości do pracy, należy rozumieć stan, w którym pracownik może na wezwanie pracodawcy niezwłocznie podjąć pracę.
Praca u innego pracodawcy nie przekreśla gotowości do pracy.
Na podstawie orzecznictwa Sądu Najwyższego można stwierdzić, że zatrudnienie u innego pracodawcy nie przekreśla samo przez się gotowości do pracy. Dotyczy to jednak sytuacji, w której taka praca nie wyłącza dyspozycyjności pracownika, czyli nie uniemożliwia mu niezwłocznego podjęcia pracy, którą zobowiązał się wykonywać na rzecz pracodawcy, ze strony którego doznał przeszkód w jej wykonywaniu. Zatem pracownik w okresie przestoju może podjąć pracę u innego pracodawcy, nawet bez zgody swojego pracodawcy. Może pracować zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i na podstawie umowy cywilnoprawnej, czyli np. na umowę o dzieło, czy umowę zlecenia. Jeżeli jednak przez to nie będzie gotowy podjąć pracy na każde wezwanie swojego pracodawcy, wówczas może utracić prawo do wynagrodzenia przysługującego z tego tytułu.
