Rozwód, a władza rodzicielska
Sąd orzekając o separacji lub o rozwodzie rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków, a także o kontaktach rodziców z dzieckiem. Ponadto sąd przy rozwodzie orzeka również w jakiej wysokości każdy z małżonków jest zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Władza rodzicielska dla rodziców po rozwodzie
Wszyscy znają powiedzenie: „Bo do tanga trzeba dwojga…”, które doskonale ilustruje sytuację małżonków w trakcie postępowania rozwodowego, którym zależy na władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem. Jeśli obojgu rodzicom zależy na zachowaniu pełnej władzy rodzicielskiej, to muszą ze sobą współpracować. Tylko przemyślana decyzja obojga małżonków oraz podjęcie dalszych kroków, o czym mowa będzie dalej – pozwoli na pozostawienie przed sąd władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom po rozwodzie. Zgodnie bowiem z obowiązującymi przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom tylko w sytuacji, gdy przedstawią oni porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Ponadto, niezwykle istotne dla sądu jest to, czy rodzice małoletnie po rozwodzie będą współdziałać w sprawach małoletniego.
Co powinno zawierać porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej?
W przypadku, gdy rodzice zgodnie wnoszą o pozostawienie im obojgu władzy rodzicielskiej – muszą sporządzić porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej. Porozumienie to jest nazywane porozumieniem o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej, porozumieniem rodziców lub np. porozumieniem wychowawczym. Jest to nic innego jak dokument sporządzony przez rodziców małoletniego dziecka, w którym należy zawrzeć postanowienia o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem w trakcie separacji lub po rozwodzie. Przepisy nie określają wymaganej formy do sporządzenia tego porozumienia. Jednakże przyjęło się, że porozumienie powinno być sporządzone w formie pisemnej. W porozumieniu trzeba określić postanowienia, które odnoszą się do elementów władzy rodzicielskiej, a także sposobów i form utrzymywania kontaktów z dzieckiem w trakcie separacji lub po rozwodzie.
Porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej powinno zawierać takie punkty jak np.:
- kontakty – kwestie kontaktów można rozwiązać na wiele różnych sposobów. W przypadku, gdy dzieci są wystarczająco duże jest to niejako ułatwione, bowiem można z nimi porozmawiać i wysłuchać ich opinii w tej kwestii. W tym miejscu można także wpisać postanowienie dotyczące miejsca zamieszkania dzieci. W postanowieniu dotyczącym kontaktów, warto ustalić również w jaki sposób mają odbywać się kontakty dziecka z nowymi osobami z otoczenia rodziców (np. z nowym partnerem).
- wakacje – jest to bardzo ważna kwestia, zarówno z punktu widzenia rodziców, jak i samego dziecka. Oczywistym jest, że rodzice chcą odpowiednio wcześniej móc zaplanować swój wolny czas, a dzieci chcą wiedzieć z kim i w jaki sposób spędzą wakacje. Warto zatem w porozumieniu spróbować ustalić w jakim okresie wakacji dzieci będą przebywać z każdym z was, czy zgadzacie się na zabieranie dzieci na wycieczki zagraniczne itd.
- święta – w tej części porozumienia można wypisać zarówno święta religijne, jak i inne ważne uroczystości rodzinne, takie jak urodziny dzieci, rocznice, śluby itd. W tym punkcie należy określić np. w jaki sposób i gdzie dzieci będą spędzać święta.
- zdrowie – w porozumieniu można określić, kto w przyszłości będzie podejmować decyzję o wyborze lekarza lub np. o sposobie leczenia w przypadku choroby dzieci.
- edukacja – mając na względzie dobro małoletnich dzieci, warto określić sprawy związane z edukacją. W porozumieniu warto zawrzeć postanowienia stanowiące o tym, w jaki sposób będą podejmowane decyzje dotyczące dalszego wykształcenia, kto będzie odpowiedzialny za utrzymywanie kontaktów ze szkołą lub np. kto będzie płacił za zakup książek i przyborów szkolnych.
W celu sporządzenia dobrego porozumienia, zawierającego wszystkie istotne elementy warto skorzystać z pomocy profesjonalisty: adwokata lub radcy prawnego. Sąd uwzględnia porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie zawarte pomiędzy małżonkami, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.
Brak porozumienia między rodzicami, co z władzą rodzicielską po rozwodzie?
W przypadku braku porozumienia między rodzicami co do władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, bardzo prawdopodobne jest powierzenie przez sąd wykonywania władzy rodzicielskiej tylko jednemu z rodziców z jednoczesnym ograniczeniem władzy rodzicielskiej drugiego rodzica do określonych praw i obowiązków względem dziecka. Należy przy tym podkreślić, że w takim przypadku ograniczenie władzy rodzicielskiej do określonych praw i obowiązków nie jest tym samym co ograniczenie władzy rodzicielskiej, które sąd orzeka w przypadku zagrożenia dobra dziecka.
Podstawa prawna:
92 – 112 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2012.788 j.t.)
