Z kolei ograniczenie w zakresie rozliczeń pieniężnych w walutach obcych wynikało z art. 9 pkt. 15 Ustawy z dnia 27 lipca 2002 roku Prawo dewizowe. Zgodnie z powołanym przepisem zarówno zawieranie umów jak i ich wykonywanie poprzez takie rozliczenia wymagało, z pewnymi wyjątkami, zezwolenia dewizowego ogólnego. Zezwolenia takie udzielane jest w drodze rozporządzenia przez Ministra Finansów. W odniesieniu do określonych świadczeń spełnianych na rzecz pracowników, wspomniane zezwolenie zostało zawarte w § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 września 2007 roku w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych.
Zgodnie z powołanym przepisem pracodawca mógł:
-
dokonywać w kraju wpłat w walutach obcych na rachunki bankowe pracowników, z tytułu wynagrodzenia za pracę oraz innych należnych świadczeń związanych z wykonywaniem pracy za granicą,
-
dokonywać na rzecz pracowników płatności w walutach obcych, z tytułu podróży służbowej odbywanej poza granicami kraju w sprawach tego pracodawcy.
De lege lata pracodawca mógł więc wypłacać w walucie obcej wyłącznie świadczenia związane z wykonywaniem przez pracownika czynności za granicą. Z dniem 24 stycznia 2009 roku weszła w życie ustawa z dnia 23 października 2008 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz ustawy – Prawo dewizowe. Nowelizacja zniosła zasadę walutowości, zmieniając brzmienie art. 358 Kodeksu cywilnego. Ponadto uchylono art. 9 pkt. 15 Prawa dewizowego. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 358 § 1 kc zobowiązania pieniężne mogą być obecnie wyrażane zarówno w pieniądzu polskim jak i w walutach obcych. Natomiast spełnienie świadczenia wyrażonego w walucie obcej może nastąpić zarówno w tej walucie jak i w pieniądzu polskim, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej.
Zgodnie z art. 300 Kodeksu pracy w sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Przepisy prawa pracy nie regulują w jakiej walucie ma być wyrażone i wypłacane wynagrodzenie. Trudno także znaleźć zasadę prawa pracy, z którą wypłacanie wynagrodzenia w walucie obcej byłoby sprzeczne. W szczególności, o czym była mowa wyżej, nawet w okresie obowiązywania zasady walutowości, w niektórych przypadkach dopuszczono wypłatę wynagrodzenia za pracę w pieniądzu obcym. Artykuł 358 kodeksu cywilnego znajdzie więc, na podstawie art. 300 Kodeksu pracy, odpowiednie zastosowanie do wynagrodzenia za pracę. Wynagrodzenie za pracę może być zatem ustalone i wypłacane w walucie obcej. Jeżeli wynagrodzenie ustalone w walucie obcej ma być również wypłacane w tej walucie stosowny zapis powinien znaleźć się w umowie o pracę. W przeciwnym wypadku to od pracodawcy będzie zależało, czy dokona wypłaty w pieniądzu polskim czy w walucie obcej.
Filip Barański, Kancelaria Prawna Atys i Wspólnicy
