Spis treści
Podstawowe prawo pracownicze
Kwestie urlopów wypoczynkowych zostały uregulowane szczegółowo w Kodeksie pracy. Zgodnie z treścią art. 14 w zw. z art. 152 KP, pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, którego nie można się zrzec. Co jednak, gdy pracodawca ustalił już grafik urlopu, a nam niespodziewanie wyznaczony termin po prostu nie odpowiada? Czy w takiej sytuacji można żądać przesunięcia urlopu na późniejszy termin?
Jaki jest wymiar urlopu?
Kodeks pracy wyraźnie wskazuje na wielkość przysługujących urlopów. Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym. Wymiar urlopu wynosi:
- 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony powyżej, przy czym niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Przesunięcia urlopowe
Przesunięcie urlopu wypoczynkowego jest na gruncie obowiązujących przepisów jak najbardziej możliwe. Zgodnie z art. 164 KP, może ono nastąpić na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami. Takimi ważnymi powodami może być choroba pracownika, przesunięcie urlopu jego współmałżonkowi czy inne ważne sprawy rodzinne. Ustawodawca celowo nie wskazał o jakie ważne przyczyny chodzi, mając na względzie mnogość sytuacji uzasadniających żądanie przesunięcia urlopu.
Gdy pracodawca potrzebuje pracownika
Przesunięcie terminu urlopu jest także dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Pamiętajmy przy tym, że jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, a w szczególności z powodu:
- czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
- odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- powołania na ćwiczenia wojskowe albo na przeszkolenie wojskowe na czas do 3 miesięcy,
- urlopu macierzyńskiego,
pracodawca jest obowiązany przesunąć urlop na termin późniejszy.
Pamiętajmy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2009 r. (sygn. Akt II PK 123/09), Udzielenie urlopu wypoczynkowego, także na żądanie (art. 1672 KP), pracownikowi niezdolnemu do pracy z powodu choroby jest niezgodne z prawem. Jeżeli powód rozpoczął urlop po ustaniu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby, to nie zachodziła określona w art. 165 pkt 1 KP sytuacja zobowiązująca pracodawcę do przesunięcia urlopu na termin późniejszy. Tym bardziej, nie miał takiego obowiązku pracownik stosujący się do uzgodnionego z pracodawcą planu urlopów po zakończeniu zwolnienia lekarskiego.
Podstawa prawna:
[art. 14, art. 152, art. 164, art. 165 pkt 1 k.p. (Dz.U. z 1998 r. Nr 21 poz. 94 j.t.)]
