Bankowy tytuł egzekucyjny to swoistego rodzaju zabezpieczenie bankowe. Chroni ono bank udzielający pożyczki w sytuacji, gdy dłużnik nie chce spłacić zaciągniętego zobowiązania pieniężnego. Jest to zatem nic innego jak dokument potwierdzający, że bank posiada wierzytelność wobec osoby, która dokonała z nim czynności bankowej – najczęściej uzyskania pożyczki lub kredytu. Tak naprawdę nie ma jednolitego wzoru takiego dokumentu. Bankowy tytuł egzekucyjny może zostać także wydany, gdy dłużnik ustanowił zabezpieczenie na rzecz banku.
W swojej treści powinien zawierać oznaczenie banku, który go wystawił i na rzecz którego ma zostać prowadzona egzekucja, dłużnika banku, wysokość nieuregulowanych zobowiązań wraz z określeniem odsetek i terminu ich spłaty, datę wystawienia tytułu, wzmiankę o wymagalności dochodzonego roszczenia, a także określenie czynności, na podstawie której tytuł został w ogóle wystawiony (art. 96 ust. 2 ustawy Prawo bankowe). W bankowym tytule egzekucyjnym "oznaczenie czynności bankowej, z której wynikają dochodzone roszczenia" powinno być dokonane przez takie oznaczenie czynności, które pozwoli na zakwalifikowanie jej jako jednej z czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 i 2 Prawa bankowego. Konieczne jest więc wskazanie stosunku zobowiązaniowego tworzącego źródło roszczenia banku objętego bankowym tytułem egzekucyjnym i to tak, aby umożliwiało zindywidualizowanie tego stosunku, co jednocześnie pozwoli uniknąć obejmowania danym tytułem roszczeń nie wynikających z czynności bankowych. Wymaganie oznaczenia czynności bankowej ma na celu jej indywidualizację oraz wskazanie dłużnikowi jaka czynność bankowa jest źródłem jego długu względem banku. Koszty sądowe jak i wszelkie inne koszty i wydatki niezbędne do celowego dochodzenia praw stanowią świadczenia, których nie można kwalifikować jako wynikające z jednej z czynności bankowych wymienionych w art. 5 ust. 1 i 2 powyższej ustawy.
Jak sama nazwa wskazuje uprawnionym do wystawienia takiego tytułu jest wyłącznie bank. W orzecznictwie możemy jednak znaleźć informację, że tytuł może wystawić także syndyk masy upadłości banku (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2002 r. sygn. akt III CZP 6/02).
Ustawodawca przewidział, aby bankowy tytuł egzekucyjny mógł zostać wydany muszą spełnione zostać następujące przesłanki. Roszczenie objęte tytułem musi być wymagalne i powinno wynikać z czynności dokonanej bezpośrednio przez dłużnika z właściwym bankiem. Dłużnik musi złożyć oświadczenie na piśmie o poddaniu się egzekucji. W przypadku ustanowienia zabezpieczenia na rzecz banku warunki wydania tytułu są już nieco inne. Zabezpieczona wierzytelność wynika bezpośrednio z czynności bankowej, a dłużnik nie spłacił jej w terminie. Roszczenie objęte tytułem musi bezpośrednio wynikać z umowy o ustanowienie zabezpieczenia, a osoba ustanawiająca zabezpieczenie musi złożyć na piśmie oświadczenie o poddaniu się egzekucji.
Aby bank mógł skutecznie wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi, bankowy tytuł egzekucyjny musi zostać zaopatrzony w klauzulę wykonalności przez sąd rejonowy ogólnej właściwości dłużnika. Postanowienie w tym przedmiocie jest wydawane w ciągu 3 dni od złożenia właściwego wniosku i ma zasadniczo bardzo formalny charakter. Oczywiście na takie postanowienie przysługuje zażalenie. Dłużnik przeciwko któremu wystawiono bankowy tytuł egzekucyjny może bronić się ponadto poprzez wytoczenie powództwa przeciwegzekucyjnego.
