Czym jest upadłość konsumencka?

Ustawa

Właściwym aktem prawnym w całej sprawie jest ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze. Tam właśnie powinniśmy szukać odpowiedzi na pytanie czym jest upadłość konsumencka. Zgodnie z treścią art. 1 w/w ustawy, reguluje ona:

• zasady wspólnego dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników będących:

1. przedsiębiorcami,
2. osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej, których niewypłacalność powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od nich okoliczności;

• skutki ogłoszenia upadłości;
• zasady postępowania naprawczego wobec przedsiębiorców zagrożonych niewypłacalnością.

Jak wynika z powyższego, osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej także znajdują się w obrębie zainteresowania Prawa upadłościowego – a przecież konsumenci należą właśnie do tej kategorii osób. To jednak wciąż nie pozwala nam na uzyskanie odpowiedzi na pytanie czym jest upadłość konsumencka.

W wielkim skrócie, z powyższą upadłością mamy do czynienia, gdy następuje umorzenie zobowiązań osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Dodam, że tak możliwość została wprowadzona do polskiego systemu stosunkowo niedawno, bo 31 marca 2009 r.

Postępowanie

Aby zainicjować postępowanie sądowe i doprowadzić do prawomocnej upadłości konsumenckiej, niezbędne jest złożenie wniosku. Może to zrobić jednak wyłącznie dłużnik. Wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zawierać:

• imię i nazwisko dłużnika, jego nazwę albo firmę, miejsce zamieszkania albo siedzibę, a gdy dłużnikiem jest spółka osobowa lub osoba prawna – reprezentantów spółki lub osoby prawnej i likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, a ponadto w przypadku spółki imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia;
• oznaczenie miejsca, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika;
• wskazanie okoliczności, które uzasadniają wniosek i ich uprawdopodobnienie;
• informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny w rozumieniu tej ustawy;
• informację, czy dłużnik jest spółką publiczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.

Złożenie wniosku nie jest jednak jednoznaczne z tym, że sąd zgodzi się na umorzenie długów osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Sąd oddala bowiem każdorazowo wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli niewypłacalność dłużnika nie powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od niego okoliczności, w szczególności w przypadku gdy dłużnik zaciągnął zobowiązanie będąc niewypłacalnym, albo do rozwiązania stosunku pracy dłużnika doszło z przyczyn leżących po stronie pracownika lub za jego zgodą. Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości także, gdy w stosunku do dłużnika w okresie dziesięciu lat przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości:

• prowadzono postępowanie upadłościowe lub inne postępowanie, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań albo w którym zawarto układ, lub
• prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym nie zaspokojono wszystkich wierzycieli, a dłużnik po zakończeniu lub umorzeniu postępowania zobowiązań swych nie wykonał, lub
• prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu niniejszego, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek wszystkich wierzycieli, lub
• czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Warto pamiętać, że jeżeli upadły nie wskaże i nie wyda syndykowi całego majątku albo niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, sąd umarza postępowanie.

Podstawa prawna:
[art. 1, 491 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2012 r. Nr 1112 j.t.)]