Odmowa zaszczepienia dziecka
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał, że egzekucja obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym należy do wojewody, a nie do organów inspekcji sanitarnej. Sąd orzekł tak na kanwie sprawy, która dotyczyła odmowy zaszczepienia dziecka przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, polio, Haemophilus infleunzae typu b. B. S. przez matkę. Kobieta pozwoliła zaszczepić swoje dziecko tylko na BCG i WZW typu B III dawka. W związku z odmową zaszczepienia dziecka Powiatowy Inspektor Sanitarny skierował do matki dziecka pisemne upomnienie, wzywając ją do niezwłocznego wykonania obowiązku zaszczepienia dziecka. Jednocześnie Powiatowy Inspektor Sanitarny powiadomił matkę, iż w przypadku niewykonania obowiązku zostanie po upływie 7 dni od daty doręczenia upomnienia wszczęte postępowanie egzekucyjne i nałożona grzywna w celu przymuszenia do wykonania tego obowiązku.
W odpowiedzi na upomnienie, rodzice dziecka wystosowali pismo, w którym oświadczyli, że wstrzymują się z podaniem dziecku szczepionek do momentu aż ukończy drugi rok życia z uwagi na to, że dzieci w ich rodzinie źle znoszą szczepionki oraz ze względu na fakt, że ich syn bardzo źle reagował na szczepienie zarówno przeciw gruźlicy, jak i WZW typu B. Powiatowy Inspektor Sanitarny dokonał analizy dokumentacji dziecka i uznał, że brak jest w niej przeciwwskazań do szczepień. W związku ze stwierdzeniem, że dziecko ostatecznie nie zostało zaszczepione, organ I instancji wszczął postępowanie egzekucyjne w administracji wobec zobowiązanej matki dziecka oraz nałożył na nią grzywnę w wysokości 200 zł w celu przymuszenia do zaszczepienia dziecka. W związku z nałożoną grzywną, matka dziecka złożyła zażalenie do Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, który utrzymał w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Sanitarnego.
Po krótkim upływie czasu, Powiatowy Inspektor Sanitarny przeprowadził kontrolę stanu uodpornienia dziecka, która wykazała, że dziecko nie zostało zaszczepione przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi oraz Haemophilus influenzae typu b. W związku z tym Powiatowy Inspektor Sanitarny ponownie nałożył na matkę dziecka grzywnę – tym razem w wysokości 400 zł celem przymuszenia do wykonania obowiązku zaszczepienia dziecka W. S. przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi oraz Haemophilus influenzae typu b. Jednocześnie organ I instancji wezwał zobowiązaną do niezwłocznego wykonania obowiązku zaszczepienia dziecka pod rygorem nałożenia kolejnych grzywien.
W zażaleniu na powyższe postanowienie Powiatowego Inspektora Sanitarnego B. S. wniosła o jego uchylenie. Matka dziecka podnosiła między innymi, że organ I instancji nie zbadał, czy zostało wykonane lekarskie badanie kwalifikacyjne w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego. Tym samym organ nie wykazał, że spełnienie obowiązku, do którego przymusza jest wykonalne. Wojewódzki Inspektor Sanitarny po raz drugi utrzymał w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Sanitarnego odnoszące się do nałożonej grzywny w wysokości 400 zł. W rezultacie, matka dziecka odwołała się do wojewódzkiego sądu administracyjnego wnosząc o uchylenie postanowienia wraz z poprzedzającym je postanowieniem organu I instancji oraz umorzeniem postępowania egzekucyjnego. W skardze do WSA matka dziecka twierdziła, że inspekcja sanitarna nie może egzekwować obowiązku szczepienia.
Sąd co prawda wskazał, że obowiązek poddania się szczepieniom ochronnym wynika bezpośrednio z mocy prawa, a co za tym idzie jest bezpośrednio wykonalny pod rygorem wszczęcia postępowania egzekucyjnego (wdrożenia przymusu administracyjnego) w sytuacji niedostosowania się do tego obowiązku. Jednakże przyznał matce rację, co do kwestii tego, który organ jest organem właściwym do przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego mającego na celu spowodowanie wykonania obowiązkowego szczepienia. Według sądu organem do prowadzenia postępowania egzekucyjnego w zakresie obowiązku poddawania się szczepieniom ochronnym jest odpowiedni wojewoda, a nie organy Inspekcji Sanitarnej.
Podstawa prawna:
5 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. 2008 nr 234 poz. 1570)
art. 20 § 1 pkt 1 – 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 1966 nr 24 poz. 151)
prawomocny wyrok Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 8 kwietnia 2014 r. (sygn. akt III SA/Kr 1129/13)
