Kto ma prawo do dodatku stażowego?
Prawo do dodatku za wysługę lat ma pracownik, który posiada określony staż pracy. W zależności od uregulowań pod uwagę może być brany ogólny staż pracy, staż pracy w danym zawodzie lub u jednego pracodawcy. Warto wiedzieć, że dodatek stażowy jest dodatkiem obowiązkowym tylko wtedy, kiedy obowiązujące przepisy przyznają pracownikowi, spełniającemu określone wymagania, prawo do takiego dodatku. W takim przypadku jego przyznanie nie zależy od uznania pracodawcy. Na taki dodatek mogą między innymi liczyć nauczyciele, pielęgniarki, służby mundurowe, prokuratorzy, kolejarze, czy pracownicy poczty. Może on również wynikać z przepisów wewnątrzzakładowych, np. układu zbiorowego pracy, czy regulaminu wynagradzania. Jeżeli więc pracodawca nie wprowadzi dla swoich pracowników możliwości wypłaty takiego dodatku, wówczas dodatek ten nie przysługuje. W takiej sytuacji nie ma znaczenia ilość przepracowanych u danego pracodawcy lat.
Wysokość dodatku za wysługę lat
Jeżeli dodatek za wieloletnią pracę przysługuje z mocy prawa, szczegóły jego wyliczania i wypłacania regulują stosowne rozporządzenia. W pozostałych przypadkach wysokość i zasady obliczania dodatku stażowego regulują przepisy wewnętrzne obowiązujące u danego pracodawcy, czyli regulamin wynagradzania, układ zbiorowy pracy lub pragmatyki służbowe. Przepisy przewidujące tego typu składnik wynagrodzenia mogą uzależniać wysokość dodatku od ogólnego stażu pracy lub stażu pracy u danego pracodawcy. Podstawę jego naliczania może stanowić wynagrodzenie zasadnicze lub płaca minimalna. Dodatek stażowy określany jest zazwyczaj jako procent wynagrodzenia stanowiącego podstawę jego naliczania, najczęściej wynagrodzenia zasadniczego. Naliczanie dodatku za wysługę lat rozpoczyna się zasadniczo po 5-ciu latach pracy i wynosi 5% wynagrodzenia zasadniczego, wzrastając corocznie o 1%, maksymalnie do osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.
Jakie okresy zatrudnienia wlicza się do stażu pracy uprawniającego do dodatku za wysługę lat?
Zazwyczaj do okresów pracy uprawniających pracownika do dodatku stażowego wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Do dodatku stażowego zaliczane są więc okresy zatrudnienia, czyli świadczenia pracy w ramach stosunku pracy, nawiązywanego zarówno na podstawie umowy o pracę, jak również mianowania, powołania, wyboru, czy spółdzielczej umowy o pracę. Nie dolicza się jednak okresów wykonywania pracy w ramach umów cywilnoprawnych np. zlecenia, czy o dzieło, jak również okresy prowadzenia działalności gospodarczej. Co istotne, nie bierze się pod uwagę okresów zatrudnienia, które wciąć trwają. Do stażu uprawniającego do dodatku zalicza się również inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Takimi okresami są np. okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, urlop wychowawczy, czy okres służby wojskowej.
Zasady wypłaty dodatku stażowego
Dodatek za wysługę lat jest zazwyczaj wypłacany w terminie wypłaty wynagrodzenia. W przypadku, gdy nabycie prawa do dodatku nastąpiło w ciągu miesiąca, dodatek wypłaca się począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku. Jeżeli zaś nabycie prawa do dodatku lub wyższej stawki dodatku nastąpiło pierwszego dnia miesiąca, wówczas jest on wypłacany za dany miesiąc. Dodatek za wieloletnią pracę przysługuje pracownikowi za dni, za które otrzymuje wynagrodzenie, oraz za dni nieobecności w pracy spowodowanej niezdolnością do pracy wskutek choroby albo koniecznością osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny, za które otrzymuje on zasiłek z ubezpieczenia społecznego. Dodatek ten nie zwiększa więc podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego jak również zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku opiekuńczego. Ponieważ nie przysługuje on w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego jest zazwyczaj wliczany do podstawy wymiaru tego zasiłku.
