W myśl art. 46 ust. 2 ustawy Prawo pocztowe – zadania operatora publicznego realizuje Poczta Polska. Art. 47 ust. 1 i ust. 4 powołanej ustawy stanowią, iż operatorowi publicznemu przysługuje wyłączność świadczenia usług pocztowych będących usługami zastrzeżonymi w odniesieniu do których granica wagowa wynosi 50 g., polegających
– na przyjmowaniu, przemieszczaniu i doręczaniu w obrocie krajowym: przesyłek z korespondencją, przesyłek reklamowych, przesyłek innych niż wymienione powyżej, nadanych w sposób uniemożliwiający sprawdzenie zawartości o masie nieprzekraczającej 50 g.
– przyjmowaniu, przemieszczaniu i doręczaniu w obrocie zagranicznym przesyłek o masie nieprzekraczającej 50 g;
– przyjmowaniu i doręczaniu w obrocie krajowymi zagranicznym przesyłek z korespondencją, o ile w procesie przyjmowania lub doręczania stają się one przesyłkami o masie nieprzekraczającej 50 g.
Doręczanie pism, których nadawcami są organy administracji publicznej, organy podatkowe lub sądy stanowi doręczanie przesyłek z korespondencją. W myśl definicji zawartej w art. 3 pkt 22 ustawy Prawo pocztowe przesyłka z korespondencją jest to informacja utrwalona na dowolnym nośniku fizycznym w tym utrwaloną pismem wypukłym, opatrzoną przez nadawcę adresem, z wyłączeniem książek, katalogów, dzienników i czasopism. Zgodnie z wyżej powołanym art. 47 ust. 1 doręczanie przesyłek z korespondencją o masie nieprzekraczającej 50 g. przysługuje wyłącznie Poczcie Polskiej. Tymczasem, stosowanie do przepisu art. 47 ust. 2 ustawy Prawo pocztowe, nie narusza wyłączności świadczenia usług zastrzeżonych przyjmowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek wymienionych w ust. 1 tego artykułu, w obrocie krajowym lub zagranicznym, o masie nieprzekraczającej 50 g., za pobraną przez operatora opłatą, nie niższą niż dwu i półkrotność opłaty za przyjęcie, przemieszczenie i doręczenie przesyłki listowej stanowiącej przesyłkę najniższego przedziału wagowego najszybszej kategorii określonej w cenniku powszechnych usług pocztowych operatora publicznego, obowiązującego w danym czasie odpowiednio w obrocie krajowym i zagranicznym.
Dlatego też, zgodnie z przepisami ustawy Prawo pocztowe, operator pocztowy, który nie jest operatorem publicznym może przyjmować, przemieszczać i doręczać w obrocie krajowym i zagranicznym przesyłki z korespondencją, z tym zastrzeżeniem, iż w przypadku przesyłek z korespondencją o masie nieprzekraczającej 50 g. operator ten ma obowiązek pobierania opłat nie niższych niż dwu i półkrotność opłaty za przyjęcie, przemieszczenie i doręczenie przesyłki listowej odpowiednio w obrocie krajowym i zagranicznym, stanowiącej przesyłkę najniższego przedziału wagowego najszybszej kategorii określonej w cenniku powszechnych usług pocztowych Poczty Polskiej.
Odnosząc się zatem do wątpliwości, czy „doręczanie przez pocztę” pism w ramach postępowań prowadzonych przez organy administracji publicznej, organy podatkowe lub sądy obejmuje swym zakresem doręczenie przez operatora pocztowego, który nie jest operatorem publicznym – zgodnie ze stanowiskiem Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej – uznać należy, że uprawnienie w zakresie „doręczania przez pocztę” przysługuje zarówno Poczcie Polskiej jak i innym operatorom pocztowym. Różnice w zakresie doręczeń dokonywanych przez te dwie kategorie podmiotów będą polegały na stosowaniu innych stawek za doręczenie, jeżeli waga przesyłki zawierającej pismo nie przekroczy 50g.
Należy także podkreślić, iż przepisy prawa przyznają szczególne znaczenie usługom świadczonym przez Pocztę Polską. Chodzi tutaj np. o art. 57 § 5 pkt 2 Kodeksu postępowania administracyjnego – zgodnie z którym, termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego. Stosowanie do tego wyróżnienia, jeśłi chodzi o zachowanie terminu przez organ administracji publicznej, to dla zachowania terminu niezbędne jest nadanie pisma w polskim urzędzie pocztowym. Nadanie pisma w placówce pocztowej zagranicznego operatora lub w placówce pocztowej polskiego operatora, ale niemającego statusu operatora publicznego, przed upływem terminu określonego przepisami kpa, nie prowadzi do zachowania tego terminu, jeżeli adresat otrzymał pismo po tym terminie. Ponadto, stosownie do art. 45 ustawy Prawo pocztowe, moc dokumentu urzędowego ma wyłącznie potwierdzenie nadania przesyłki rejestrowej lub przekazu pocztowego wydane przez placówkę Poczty Polskiej.
