Orzeczenie o posiadanym stopniu niepełnosprawności wiąże się z możliwością uzyskania wielu uprawnień m. in. ulg do przejazdów komunikacją miejską, PKP, zwolnienia od opłat abonamentowych za radio i telewizję, czy wreszcie odliczeń niektórych wydatków od uzyskanego dochodu. To co z jednej strony jest uprawnieniem dla konkretnej osoby, z drugiej jest zobowiązaniem dla innej. Tak też jest w przypadku niepełnosprawnego pracownika i zatrudniającego go pracodawcy.
Zgodnie z treścią art. 26a ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, pracodawcy przysługuje ze środków właściwego Funduszu miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego przysługuje w kwocie:
- 180% najniższego wynagrodzenia – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
- 100% najniższego wynagrodzenia – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
- 40% najniższego wynagrodzenia – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności. Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje jednak pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i nieosiągającemu wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%. Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje także:
- na pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury;
- jeżeli wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego nie zostało przekazane na jego rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych;
- jeżeli miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni.
Pamiętajmy, że kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90% faktycznie i terminowo poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej 75% tych kosztów.
W niektórych sytuacjach zatrudnianie niepełnosprawnego pracownika nie uprawnia pracodawcy do otrzymywania omawianego dofinansowania. Jeżeli bowiem pracodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczające ogółem kwotę 100 złotych, Prezes Zarządu Funduszu wyda decyzję o wstrzymaniu miesięcznego dofinansowania do czasu uregulowania zaległości przez pracodawcę. Jednocześnie w przypadku nieuregulowania przez pracodawcę zaległości wobec Funduszu do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, za który pracodawcy przysługuje miesięczne dofinansowanie, Prezes Zarządu Funduszu wyda decyzję o odmowie wypłaty miesięcznego dofinansowania za okres wskazany w decyzji.
Powyższe okoliczności nie są jednak jedynymi, które mogą przekreślić prawo do dofinansowania. Utrata dofinansowania może bowiem powstać na skutek wypłaty nawet niewielkiej części wynagrodzenia niepełnosprawnemu pracownikowi w wadliwy sposób lub po wymaganym terminie. Jeżeli przez niedopatrzenie pracodawca otrzyma w takich okolicznościach dofinansowanie to musi niestety je zwrócić. Podobnie będzie w sytuacji pomyłki przy naliczaniu kosztów pracy przez pracodawcę – nie ma przy tym znaczenia czy takie rozliczenie jest dokonywane przez pracodawcę samodzielnie czy też za pośrednictwem biura rachunkowego lub księgowego. Kwota miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych jest bowiem niezależna od jakichkolwiek innych niż określone w ustawie okoliczności i wynika z faktu zatrudnienia osoby niepełnosprawnej.
Na zakończenie pamiętajmy, że dofinansowanie z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników w całości, a więc również w tej części w której stanowi nadwyżkę ponad kwotę wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych uznać należy za przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wymienione w art. 12 ust. 4 tej ustawy wyłączenia nie obejmują dofinansowania otrzymanego przez podatnika ze środków PFRON i nie obejmują przekazania nadwyżki tego dofinansowania na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
